บทคัดย่อภาษาไทย

                  วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ (1) เพื่อศึกษาภาวะความเป็นพระอริยบุคคลในคัมภีร์พุทธศาสนาเถรวาท (2) เพื่อศึกษาอุภโตภาควิมุตติในคัมภีร์พุทธศาสนาเถรวาท (3) เพื่อศึกษาภาวะความเป็นพระอริยบุคคลแบบอุภโตภาควิมุตติในคัมภีร์พุทธศาสนาเถรวาทโดยการศึกษาข้อมูลจากคัมภีร์พุทธศาสนาเถรวาท และเอกสารอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง รวบรวม เรียบเรียง บรรยายเป็นเชิงพรรณนา เสนอผู้เชี่ยว ชาญตรวจสอบ แก้ไขตามคำแนะนำ

                  ผลการวิจัยพบว่า ภาวะความเป็นพระอริยบุคคล คือ บุคคลผู้มีปัญญารู้แจ้งตามความเป็นจริง ที่เกิดจากการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน  จนเกิดปัญญารู้ความจริงของธรรมชาติ ที่เรียกว่า อริยสัจ 4 ประการ  เป็นปัญญาหยั่งรู้ในโลกุตรธรรม 9 คือ มรรค 4 ผล 4 นิพพาน 1 เข้าถึงความเป็นพระอริยบุคคล 4 จำพวก คือ พระโสดาบัน พระสกทาคามี พระอนาคามี และพระอรหันต์ อุภโตภาควิมุตติ เป็นลักษณะเฉพาะมีในพระพุทธศาสนาเท่านั้น อุภโตภาควิมุตติ เป็นความหลุดพ้นโดยส่วนทั้งสอง คือ เจโตวิมุตติและปัญญาวิมุตติ เป็นพระอรหันต์ผู้มีความชำนาญในวิโมกข์ 8 เป็นลักษณะแห่งความหลุดพ้นจากรูปกายโดยมีอรูปสมาบัติเป็นบาทฐานบำเพ็ญวิปัสสนา จนหลุดพ้นจากนามกาย ด้วยอริยมรรค ส่วนภาวะความเป็นพระอริยบุคคลแบบอุภโตภาควิมุตติ คือ พระอรหันต์ที่มีแนวทางการปฏิบัติที่ต้องบำเพ็ญสมถะกรรมฐานเป็นเบื้องต้น แล้วเจริญวิปัสสนาในภายหลัง โดยอาศัยองค์ฌานในขั้นของอรูปฌานอย่างใดอย่างหนึ่ง และพระอนาคามี ผู้ออกจากนิโรธสมาบัติแล้ว พิจารณาเห็นความเกิดดับของสังขารธรรมทั้งหลาย ด้วยวิปัสสนาญาณ จนรู้แจ้งชัดในอริยสัจ 4 ส่งผลให้วิชชาสมบูรณ์และวิมุตติบริบูรณ์ เป็นการเข้าถึงวิมุตติได้ทั้งสองส่วน คือ พ้นจากรูปกายด้วยอรูปสมาบัติ และพ้นจากกิเลสด้วยอริยมรรค

บทคัดย่อภาษาอังกฤษ

This thesis has 3 objectives namely: 1) to studying the Being of a Noble One the Theravãda Buddhist scriptures, 2) to study the Ubhatobhāgavimutti in the Theravãda Buddhist scriptures, and 3) to study Being of a Noble One of Ubhatobhāgavimutti in Theravãda Buddhist Scriptures, by studying information from the Theravãda Buddhist scriptures and other relevant documents, compiled, described as in descriptive research. Then submitted to the specialists to verify and revised according to suggestions.

The results revealed that the Being of a Noble One is the one who has realized Noble truth resulting from Insight meditation practice until knowing the true nature called the Four Noble Truths. It is the wisdom entered Nine Supramundane states; 4 Noble Paths, 4 Noble Fruits and one Nibbana, then one became a Noble One among 4 Noble Ones; Sotāpanna, Sakadāgāmῑ, and Anāgāmῑ, Arahanta. The Ubhatobhāgavimutti has specific characteristics that only appear in Buddhism. It is the deliverance of the two parts; deliverance of mind and deliverance by insight. He is an Arahanta who have fully skills in Eight Deliverances which are the emancipation from body with formless meditative attainment as the foundation of insight until free from mind and body through the Noble Paths. The state of Being a Noble One in Ubhatobhāgavimutti refers to an Arahanta who has cultivated concentration as the preliminary stage, then following Insight meditation later by applying trance state of four absorptions of Formless Spheres as the objects of insight meditation. It also refers to Anāgāmῑ who leaved Nirodhasamāpatti the observing insight rise and fall of all formations with insight until completely realizing four noble resulting knowledge and complete deliverance in final which is entering the two parts, that is to say, deliverance from bodily form with Arūpasamapatti and deliverance from defilements with Noble Paths.

รายการไฟล์