บทคัดย่อภาษาไทย

การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ  1) เพื่อศึกษาบทบาทของพระอินทร์ในศาสนาพราหมณ์-ฮินดู 2) เพื่อศึกษาบทบาทของพระอินทร์ในพุทธศาสนาเถรวาท และ 3) เพื่อศึกษาเปรียบเทียบบทบาทของพระอินทร์ในศาสนาพราหมณ์-ฮินดูกับพุทธศาสนาเถรวาท ผลการวิจัยพบว่า  พระอินทร์ในศาสนาพราหมณ์ – ฮินดู เกิดจากความเชื่อในความเปลี่ยนแปลงของธรรมชาติว่าสรรพสิ่งที่บังเกิดขึ้นในจักรวาลนี้มีผู้สร้าง โดยในยุคแรกมีความเชื่อว่าพระอินทร์เป็นเทพเจ้าผู้สร้างสรรพสิ่งในโลก มีความเป็นนักรบผู้สามารถ มีสายฟ้าเป็นอาวุธ ช่วยขจัดภัยอันตรายต่าง ๆ แก่มวลมนุษย์ได้ ซึ่งมีลักษณะคล้ายกษัตริย์ในโลกมนุษย์ที่ให้ความปกป้องคุ้มครองราษฎร์ให้อยู่เย็นเป็นสุข ต่อมายุคพราหมณะ พระอินทร์ถูกลดบทบาทลงให้มีอำนาจเพียงเทพอารักษ์ เพราะมีพฤติกรรมไม่เหมาะแก่ความเป็นเทพเจ้าผู้สูงสุด เช่น การชอบดื่มน้ำโสม การเป็นผู้มักมากในกามคุณ การชอบขโมย เป็นต้น ถึงกระนั้น พระอินทร์ยังมีอิทธิพลในความเป็นเทพแห่งสงคราม ซึ่งได้รับการบูชาจากกษัตริย์เช่นเดิม ตามคติทางพุทธศาสนาเถรวาท  พระอินทร์เกิดด้วยบุญบารมีของตนที่สร้างในครั้งเป็นมนุษย์ และตำแหน่งพระอินทร์มีวันหมดวาระ พระอินทร์จึงมีการผลัดเปลี่ยนกันไป นอกจากเรื่อง พระอินทร์ที่ปรากฏในฐานะของผู้อภิบาลพุทธศาสนาแล้ว ในอดีตชาติได้ประกอบแต่กุศลกรรม เมื่อสิ้นอายุขัยไปแล้วจึงไปเกิดเป็นพระอินทร์  ซึ่งทำให้เห็นถึงบุคลาธิษฐานของพระอินทร์ที่ถูกกำหนดไว้ในเรื่องของการประกอบกุศลกรรมและให้ทาน แม้เป็นพระอินทร์แล้วก็ยังคงประกอบกุศลกรรมอย่างต่อเนื่อง พระอินทร์ทั้งสองศาสนามีสิ่งที่เหมือนกัน คือ ทรงดำรงฐานะเป็นจอมเทพและมิได้ครองตำแหน่งอย่างถาวร แต่มีการเปลี่ยนไปตามวาระ ผู้อื่นก็อาจจะเป็นพระอินทร์ได้ และเรื่องท้าวสักกะในพุทธศาสนาก็มีมาภายหลังพระอินทร์ในศาสนาพราหมณ์ ด้วยเหตุที่พระอินทร์เป็นที่รู้จักกันดีในหมู่ชาวอารยัน และเป็นเทพที่ได้รับความนับถือมาแต่เดิม ฉะนั้น เมื่อมีพุทธศาสนาเกิดขึ้นในอินเดีย ความนิยมกล่าวถึงเทพองค์นี้ก็ยังมีอยู่  เพียงแต่ผิดเพี้ยนกันไปบ้าง คือ กล่าวถึงในแง่ที่ดี เป็นไปตามความเชื่อทางพุทธศาสนา กำเนิดท้าวสักกะซึ่งเกิดขึ้นโดยการบำเพ็ญความดี จึงเป็นการส่งเสริมหลักการของพุทธศาสนา ซึ่งต่างจากพระอินทร์ในศาสนาพราหมณ์ที่เกิดขึ้นด้วยการประกอบอกุศลกรรม มีการทำพิธีอัศวเมธเพื่อให้ได้ตำแหน่งพระอินทร์เป็นต้น การศึกษาประวัติของท้าวสักกะจึงเป็นแรงจูงใจให้คนได้ทำความดีตามแบบอย่างของท้าวสักกะ อย่างน้อยก็มีสวรรค์สมบัติเป็นเป้าหมายซึ่งไม่ผิดหลักการของพุทธศาสนาแต่อย่างใด

บทคัดย่อภาษาอังกฤษ

The research is of three objectives namely :- 1) to study of the role of Indra in Brahmanism – Hinduism, 2) to study of the role of Indra in Theravada Buddhism, and 3) to comparatively study of role of Indra in Brahmanism – Hinduism and Theravada Buddhism. The result of study is found that :-

Indra in Brahmanism – Hinduism begins from the faith of changing of nature is, all things in this universe were created by creator. In the former time the belief is, Indra was a God who as creator of all things in the world, one who was clever warrior, one who had thunderbolt as weapon, one who eradicated of all dangers for human beings. Indra was as a king in the human world who helps or protects his people happiness. In the Brahmana age, Indra was abased as gods because non-suitability of conduct for highest God such as drinking Sauma (moon), wanting in sensual desires, stealer, etc. Even so, Indra has still influence as gods of war who also received worship from the king.  

In belief of Theravada Buddhism, Indra is from his merit making when he was a man. The position of Indra is expired because Indra can be changed. Besides, Indra appearing as protector of Buddhism in the past time which he did the good thing, after passed away, he will be Indra. This shows the exposition terms of persons of Intra, which is in the concept of doing good deed in wholesome and charity. Although, being Indras still develop their good deed continuously. 

Indra in both religions is the same point, that is the position as great gods but the position can change. Others can also be Indra. There is Sakka Deva in Buddhism after Indra in Brahmanism because Intra as be known by Arayan people and be respected from people in the former time. So, when Buddhism had arisen in India, it is still talking about this Indra, it just is mistake from beginning. It is to say in the positive in belief of Buddhism; Sakka Deva is from the performance of good thing, it is to promote the principle of Buddhism. It is different from Indra in Brahmanism, who is from performance of unwholesome; there is ceremony of horse sacrifice for getting the position of Indra. The studying of history of Sakka Deva is the motivation for people do good thing what as Sakka Deva done, at least, heavenly prosperity is the goal which is not wrong from the principle of Buddhism.

รายการไฟล์