ดุษฎีนิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ (1) เพื่อศึกษาแนวคิดเกี่ยวกับเกษตรกรรมเชิงพุทธและวิทยาการสมัยใหม่ (2) เพื่อศึกษารูปแบบการเกษตรกรรมในสังคมไทยปัจจุบัน (3) เพื่อนำเสนอรูปแบบการพัฒนาเกษตรกรรมสมัยใหม่เชิงพุทธบูรณาการ

              ผลการวิจัยพบว่า เกษตรแนวพุทธ หรือพุทธเกษตร หมายถึง การทำเกษตรกรรม โดยยึดหลักคำสอนทางพระพุทธศาสนา ตั้งอยู่บนพื้นฐานหลักศีล ไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น มีเมตตากรุณา แบ่งปันกัน และเป็นสัมมาอาชีวะ เป็นพื้นฐานการประพฤติธรรม ส่วนเกษตรแนวใหม่มีทั้งเกษตรอินทรีย์ เกษตรผสมผสาน เกษตรพอเพียง ล้วนมุ่งเพิ่มผลผลิตลดรายจ่ายเพิ่มรายได้พึ่งพาตนเอง และไม่เบียดเบียนสิ่งแวดล้อม มุ่งไปในเรื่องของเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อมเป็นหลัก

              การถอดบทเรียนพุทธเกษตรกรรมของพระสงฆ์ที่สอนประชาชน พบว่า ปัจจุบันพระสงฆ์สอนธรรมะหลากหลายวิธีการเพื่อเข้าถึงประชาชน การสอนธรรมะผ่านกิจกรรมเกษตรเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพแทนการสอนธรรมะแบบจารีตที่ไม่สอดคล้องกับวิถีชีวิต พระสงฆ์ที่สอนธรรมะผ่านการทำเกษตรกรรมในประเทศไทยมี 4 สำนัก คือ (1)กลุ่มสันติอโศก โดยสมณะเสียงศีล ชาตวโร (2)กลุ่มวัดสวนแก้ว โดยพระราชธรรมนิเทศ (พยอม กลฺยาโณ) (3) กลุ่มสัจจะสะสมทรัพย์ โดยพระสุบิน ปณีโต และ (4)กลุ่มโรงเรียนชาวนาพุทธเศรษฐศาสตร์ โดยพระมหาวุฒิชัย วชิรเมธี ทั้ง 4 กลุ่มนี้มีแนวคำสอนเรื่องพุทธเกษตรกรรม คล้ายกันคือ สอนให้คนรู้จักความขยัน ซื่อสัตย์ ประหยัด สามัคคี แบ่งปันกัน และคำนึงถึงความเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม สอดคล้องกับหลักธรรม ทิฏฐธัมมิกัตถธรรม โภควิภาค กามโภคีสุข อปริหานิยธรรม พรหมวิหาร สัมมาอาชีวะ รูปแบบพุทธเกษตรกลุ่มตามคำสอนของพระสงฆ์ทั้ง 4 กลุ่มนี้ เรียกว่าพุทธเกษตรกลุ่มสีขาว (white Buddhist agriculture) นอกจากนั้นยังมีหลักพุทธเศรษฐศาสตร์เข้ามากำกับเพื่อให้การดำเนินชีวิตสอดคล้องกับสภาพสังคมยุคใหม่ ในส่วนของชาวเกษตรกรผู้รับแนวทางการทำเกษตรเชิงพุทธไปปฏิบัติ พบว่าผู้ประสบความสำเร็จด้านอาชีพเกษตรกรรม ล้วนแต่มีศีลธรรม มีศีล 5 เป็นพื้นฐาน มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ มีเมตตากรุณา แบ่งปันผลผลิต ไม่ถูกครอบงำด้วยกิเลสในการทำเกษตรกรรม ซื่อสัตย์สุจริต

     การบูรณาการหลักพุทธเกษตรกรรมเข้าไปในวิถีชีวิตเพื่อให้เกิดการพัฒนาการทางด้านศีลธรรมควบคู่ไปกับการประกอบอาชีพ เป็นการสอนธรรมะในรูปแบบของการปฏิบัติได้ผลคือ กลุ่มชาวเกษตรกร ชาวนา ชาวสวน และชาวไร่ ที่รับเอาแนวคำสอนหลักธรรมะที่ผสมอยู่กับการประกอบอาชีพ ทำให้สามารถดำเนินชีวิตได้อย่างดีทั้งในแง่ปัจเจกที่ก่อให้เกิดศีลธรรม การตระหนักรู้ ความรับผิดชอบต่อตนเองและสังคม ซึ่งเป็นจุดแข็งทำให้ชุมชนหรือสังคมเกิดการพัฒนาอย่างเป็นระบบ เกิดกัลยาณมิตรพึ่งพาอาศัยกัน

              The dissertation has three objectives : ( 1 ) to study of Buddhist concept ofagriculture and modern sciences, (2) to study the model of agriculture in recent Thai society, and (3) to present the Buddhist integrated model of agricultural development. According to the research, Buddhist agriculture means husbandry or farming which focus and follow to Buddhist doctrines in particular base on Sila, not to harm to oneself and others, loving kindness, and compassion, sharing and living with the right livelihood as a foundation of the meditation practice. in case of the new theory agriculture, this includes organic farming, variety planting agriculture. The purpose is to increase the productivities while reduce expenses but more in self- reliability, environmental friendly. This concept would emphasizing on economy, society and environment as a main purpose.

             The Buddhist- agriculture of Buddhist monks who disseminate the knowledge to public in the present time, They used difference Dhamma method to reach to public understanding and the best way of its kind is through farming instead of conservative  preaching one. In Thailand, four groups of Buddhist monk are teaching Buddhist agriculture to the public as follow: - ( 1 ) Santi asoka group leads by samana Sila Chatawaro (2) Group of Pra Rachadhammanitessana (Payom Kalayāno) (3) Venerable Pra Subin Paṇīto (4)Venerable Pramaha Wuttichai wachirametee (V.Wachirametee) All of these four groups contain similarity in conduct such as:- to be diligence, honest, economy, harmony, sharing and environmental friendly.These are consist of Buddhist principles as Diṭṭhadhammikatthadham, Bhogavibhāga and KārmmabhogīSukha, Aparihāniyadham, bhahmavihāra, and Sammāājīva.

             Buddhist- agricultural pattern of four monk’s group called white Buddhist agriculture. There are also Buddhist economics to supervise their life in accordance with modern society.

              In case of farmers who follow Buddhist- agriculture method have produced a successful outcome in terms of mind development by following the five Precepts sharing, loving kindness and compassion, honest while performing.

              The integration of Buddhist- agriculture method into the way of life, while, Dhama in Buddhism also penetrating into people is mind. This Dhamma method is received by a group of people and experimenting with achievement outcome such as rice farmers, fruit plantations, husbandries and gardeners. The Buddhist- agriculture method is the farming for mental and living improvement. It will contribute sustainable development in society.