บทคัดย่อภาษาไทย

งานวิจัยเรื่อง โปรแกรมพุทธจิตวิทยาพัฒนาความเข้มแข็งทางจิตใจของสามเณร นักเรียนนักธรรม บาลี โรงเรียนพระปริยัติธรรม ในเขตบางพลัด กรุงเทพมหานคร มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา
1) เพื่อศึกษาสภาพความเข้มแข็งทางจิตใจของสามเณร นักเรียนนักธรรม บาลี โรงเรียนพระปริยัติธรรม
2) เพื่อสร้างโปรแกรมพุทธจิตวิทยาพัฒนาความเข้มแข็งทางจิตใจของสามเณร นักเรียนนักธรรม บาลี โรงเรียนพระปริยัติธรรม และ 3) เพื่อศึกษาผลการใช้โปรแกรมพุทธจิตวิทยาพัฒนาความเข้มแข็งทางจิตใจของสามเณร นักเรียนนักธรรม บาลี โรงเรียนพระปริยัติธรรม

การวิจัยนี้เป็นงานวิจัยแบบผสมผสาน โดยศึกษาสภาพความเข้มแข็งทางจิตใจของสามเณรจากเอกสารงานวิจัย และการสัมภาษณ์พระมหาเปรียญธรรม 9 ประโยค จำนวน 11 รูป และวิเคราะห์ สังเคราะห์ข้อมูลได้องค์ความรู้นำมาสู่การศึกษาส่วนที่ 2 คือการพัฒนาเครื่องมือในการวิจัย และสร้างโปรแกรมพุทธจิตวิทยาพัฒนาความเข้มแข็งทางจิตใจของสามเณร เชิญผู้เชี่ยวชาญ จำนวนทั้งสิ้น 6 รูป/คน มาการสนทนากลุ่มย่อย (Focus Group) เพื่อตรวจสอบเครื่องมือและโปรแกรม ส่วนที่ 3 คือการวิจัยกึ่งทดลองเพื่อตอบปัญหาและพิสูจน์สมมติฐาน ผู้วิจัยนำโปรแกรมพุทธจิตวิทยาพัฒนาความเข้มแข็งทางจิตใจของสามเณรไปทดลองใช้ในการอบรมสามเณรที่สนใจเข้าร่วม 30 รูป และหลังการทดลอง 15 วัน ผู้วิจัยสนทนากลุ่มสามเณรที่เข้าร่วมโปรแกรม จำนวน 10 รูป เพื่อศึกษาผลการพัฒนาความเข้มแข็งทางจิตใจของสามเณร ทั้ง 4 ด้าน ได้แก่ ด้านการตระหนักรู้คุณค่าในตนเอง การพัฒนาตนเอง ความสัมพันธ์ที่ดีกับบุคคลอื่น และการมีเป้าหมายในชีวิต สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ ค่าร้อยละ (%) ค่าเฉลี่ย () ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และการทดสอบความแตกต่างด้วยค่าที (t-test)

ผลการวิจัยพบว่า

1) พบว่า สามเณรมีปัญหาในการปรับตัวจากสภาพสังคมใหม่ ภาษาบาลีเป็นภาษาที่เรียนยาก สามเณรเกิดความท้อแท้อยากกลับบ้าน สามเณรบางรูปไม่สามารถอ่านและเขียนได้ทำให้สามเณรไม่อยากไปเรียนหรือบางรูปยอมไม่เข้าเรียนหรือขาดการเรียน สามเณรขาดความรับผิดชอบ ใส่ใจในการเรียนน้อย ไม่กล้าแสดงออก เวลาถามไม่ค่อยพูด ไม่ค่อยใช้ความคิดเวลาเกิดปัญหาถามอะไรไม่ค่อยพูดจึงไม่สามารถช่วยแก้ไขปัญหาได้

2) การสร้างโปรแกรมพุทธจิตวิทยาพัฒนาความเข้มแข็งทางจิตใจของสามเณร นักเรียนนักธรรม บาลี โรงเรียนพระปริยัติธรรม ในเขตบางพลัด กรุงเทพมหานคร หลักคิดในการสร้างโปรแกรมพุทธจิตวิทยาพัฒนาความเข้มแข็งทางจิตใจของสามเณร ผู้วิจัยสร้างโปรแกรมพุทธจิตวิทยาพัฒนาความเข้มแข็งทางจิตใจของสามเณร ประกอบด้วย หลักการพัฒนาทางจิต (จิตภาวนา) หลักธรรมพละ 5 และหลักไตรสิกขา ผู้วิจัยกำหนดวัตถุประสงค์ในกิจกรรมแต่ละครั้ง จากแนวคิด ความเข้มแข็งทางจิตใจ และดำเนินการกิจกรรมกลุ่มแนวพุทธจิตวิทยา มีขั้นตอนกระบวนการกลุ่ม 3 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นศีล ขั้นสมาธิ และขั้นปัญญา ดำเนินการกิจกรรมทั้งหมด จำนวน 9 ครั้ง ระยะเวลาครั้งละ 150 - 180 นาที และแนวคิดการพัฒนาความเข้มแข็งทางจิตใจ จำนวน 9 กิจกรรม ประกอบด้วย “ปลุกใจ ด้วยพลังความสำเร็จ” “การตระหนักรู้คุณค่าในตนเอง” “คิดดี ๆ มีทางออก” “การพัฒนาตนเอง” “เส้นด้ายชีวิต” “ความสัมพันธ์ที่ดีกับบุคคลอื่น” “นาฬิกาชีวิต” “การมีเป้าหมายในชีวิต” และ “กิจกรรมกลุ่มสรุปพัฒนาความเข้มแข็งทางจิตใจ”

3) ผลการวิเคราะห์ ค่าเฉลี่ย () ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ระดับ ลำดับ และค่า
p-value ในการทดสอบสมมติฐานเปรียบเทียบระดับค่าเฉลี่ยศึกษาผลการพัฒนาความเข้มแข็งทางจิตใจของสามเณร ทั้ง 4 ด้าน ได้แก่ ด้านการตระหนักรู้คุณค่าในตนเอง การพัฒนาตนเอง ความสัมพันธ์ที่ดีกับบุคคลอื่น และการมีเป้าหมายในชีวิต พบว่า คะแนนเฉลี่ยโดยภาพรวมของความเข้มแข็งทางจิตใจของสามเณรที่เรียน นักธรรม บาลีกลุ่มทดลอง ก่อนและหลังการทดลอง โดยภาพรวมเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05  

4) การติดตามผลการพัฒนาความเข้มแข็งทางจิตใจของสามเณร หลังการทดลอง 15 วัน พบว่า สามเณรกล้าที่จะพัฒนาตัวเองและมีคุณค่ามากขึ้น สามารถยอมรับความจริงของชีวิต เข้าใจธรรมชาติของตนเองและผู้อื่น เกิดกำลังใจที่จะมุ่งสู่เป้าหมายชีวิตและพยายามให้สำเร็จ

5) องค์ความรู้จากผลของโปรแกรมพุทธจิตวิทยาพัฒนาความเข้มแข็งทางจิตใจของสามเณรทำให้เกิดคุณลักษณะดังนี้ ด้านการตระหนักรู้คุณค่าในตนเอง คือ การยอมรับความเป็นจริง การรับรู้ความสามารถของตนเอง เชื่อมั่นคุณค่าของตนเอง มีความยับยั้งชั่งใจ และรู้จักรับผิดชอบ ด้านการพัฒนาตนเอง คือ เข้าใจความรู้สึกของผู้อื่น มีความมุ่งมั่นอดทน สามารถจัดการอารมณ์เชิงลบ เคารพในสิทธิ์และการตัดสินใจของผู้อื่น และทักษะในการจัดการปัญหา ด้านความสัมพันธ์ที่ดีกับบุคคลอื่น คือ มีการคิดอย่างมีเหตุผล มีความรักความเมตตาต่อบุคคลอื่น  สามารถแก้ปัญหาได้เหมาะสม และมีทัศนคติค่านิยมเชิงบวก และด้านการมีเป้าหมายในชีวิต คือ มีตั้งเป้าหมายในชีวิต เกิดแรงจูงใจและแรงบันดาลใจ มีความกระตือรือร้นเรียนรู้ต่อสิ่งใหม่ ๆ และมีเป้าหมายในชีวิตชัดเจน

บทคัดย่อภาษาอังกฤษ

The research entitled “Program of Buddhist Psychology for Development of Resilience to Samaneras Learning Pali-Dhamma of Phrapariyattidhamma School in Bang Plat District, Bangkok”, possessed three objectives in education like: 1) to study the state of resilience to Samaneras learning Pali-dhamma of Phrapariyattidhamma School, 2) to build Program of Buddhist Psychology for Development of resilience to Samaneras learning Pali-dhamma of Phrapariyattidhamma School, and 3) to study the consequence of using Programme of Buddhist Psychology for Development of resilience to Samaneras learning Pali-dhamma of Phrapariyattidhamma School.

This research was an integrated (Mixed method) research and a documentary one by depending upon the study of other believable research works as a model to study the state of resilience to Samaneras comprised of 11 monks that had finished Pali 9. From that to proceed the study of a second part was to develop equipment’s in research and make Program of Buddhist Psychology for Development of resilience to Samaneras, the use of conversation with
a focus group by inviting psychological specialists, Buddhist Psychological Guidance specialist and monks of medicine service-mind in a number of six people. There were an analysis and
a synthesis about Program of a group of Buddhist Psychology for Development of resilience to Samaneras. The method of instruction to Samaneras by experimenting them interested in participation for the study of developmental consequence of resilience to Samaneras. The third part was to the semi-experimental research for answering questions and proving an assumption. The researcher used Program of Buddhist Psychology for Development of resilience to Samaneras in four sides like: regard to self-Awareness, self-development, good relation with others and aim at life. The statistics were used for a data research was to percentage (%), average () standard deviation (S.D.) and T-Value (T-test).

A consequence of research was found that:

1) Samaneras had the problem for adjustment in a new society. Pali was
a classic language which had a good number of grammatical rules which students had to learn by heart. If they could not remember grammatical rules, they could not translate Pali correctly. The teacher had never give good advice to them for how Pali was difficult and how to do for solving this difficulty. Finally, the school had to train them heavily until they felt discouraged, weary and resilience less. Some Samaneras could not read and write Pali until the guardian monk blamed them by whom they were not interested in learning. Some Samaneras did not attain the class or were absent from school. Actually they did not know how to administer the time and did not have the responsibility in their own duties. Particularly before going to school, they should revise the grammar book for translation. One thing was that during
the teacher’s teaching they should how their mind at the teacher. Finally, having read and heard little, they could not have the knowledge of Pali. They had never thought that particularly Pali in itself had got the problem because it was a difficult language and then Samaneras themselves made them have the problem again; so the problem repeats the problem.

2) To make Program of Buddhist Psychology for resilience to Samaneras learning Pali-dhamma of Phrapariyattidhamma School in Bang Plat District, Bangkok. To a concept of building Programme of Buddhist Psychology for resilience to Samaneras, the researcher build this Program by depending upon a synthesis according to principles of Dhamma in Buddhism, namely principles of mental development (Cittabhavana), five powers (Bala) and threefold Learning (Trai Sikkha) and to a concept of building Program of Buddhist Psychology for resilience in
a number of nine activities comprised of “mind waking by power of success”,
“self-awareness”, “good idea to way out”, “self-development”, “a thread of life”, “good relation with others”, “a clock of life”, “aim at life” and a summary of activities for development resilience and record observations of participating in activities.

3) A consequence of analyzing an average () and S.D. at the level, order and p-value in the test of assumption compared with the level of average by study of consequence in development for Samaneras’ resilience in four sides, namely realization for self-Awareness, self-development, good relation with the other, aim at life, all these were found that average marks in an overview of Samaneras’ resilience in learning Pali and Dhamma before and after Sampling by depending upon
an average increasing a statistic significance at level 0.05.

รายการไฟล์