บทคัดย่อภาษาไทย

                  วิทยานิพนธ์เรื่อง  กระบวนการเผาศพเพื่อรักษาสิ่งแวดล้อมในสังคมไทยปัจจุบันตามหลักพุทธสันติวิธี: กรณีศึกษาวัดบริบูรณ์ จังหวัดชัยภูมิ

วัตถุประสงค์การวิจัย 1) เพื่อศึกษาบริบทกระบวนการเผาศพของวัดบริบูรณ์ ต.ในเมือง อ.เมือง จ.ชัยภูมิ 2) เพื่อศึกษาหลักการ แนวคิด ทฤษฏีกระบวนการเผาศพเพื่อรักษาสิ่งแวดล้อมในมุมมองพระพุทธศาสนาและศาสตร์สมัยใหม่  ๓) เพื่อวิเคราะห์และนำเสนอกระบวนการเผาศพเพื่อรักษาสิ่งแวดล้อมของวัดบริบูรณ์ ต.ในเมือง อ.เมือง จ.ชัยภูมิ  เป็นการวิจัยแบบการปฏิบัติการมีส่วนร่วม

                ผลการศึกษาวิจัยตามวัตถุประสงค์ข้อที่ 1 พบว่า ปัญหามลพิษทางอากาศจากการฌาปนกิจศพ ที่มีการเผาศพในวัด เป็นหนึ่งในปัญหาสำคัญที่มีผลกระทบต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม มีความสำคัญอย่างมากที่มลพิษทางอากาศจากการเผาศพเป็นหนึ่งในปัญหามลพิษทางอากาศ ที่มีสาเหตุจากฝุ่นละอองขนาดเล็ก หรือ ฝุ่น PM 2.5 ที่ผู้คนในสังคม มลพิษจากการเผาศพที่เกิดขึ้นเป็นภัยอันตรายเงียบ แต่ส่งผลเสียต่อสุขภาวะของทั้งผู้ทั้งที่อยู่ในวัดและนอกวัด สาเหตุของมลพิษเกิดจากการเผาไหม้ไม่สมบูรณ์ของบรรดาสิ่งที่ใส่ไปในเตาเผา เช่น โลงศพที่มีวัสดุพลาสติกตกแต่ง เช่น ลายเทพพนม สีทาโลง พวงหรีด ไม้ กระดาษเงิน กระดาษทอง หรือเชื้อเพลิง เช่น ถ่าน ฟืน น้ำมัน เหล่านี้เป็นสิ่งที่ถูกใส่เข้าในเตาเผา ซึ่งล้วนทำให้เกิดมลพิษอันตรายจากการเผาไหม้ไม่สมบูรณ์ผลกระทบต่อสุขภาพอนามัยของมลพิษที่เกิดขึ้น ได้แก่ เป็นสารก่อมะเร็งในมนุษย์ตามส่วนต่าง ๆ

จึงจำเป็นต้องสร้างการรับรู้ ตระหนักรู้กับชุมชน ในปัญหามลพิษจากการเผาศพให้เกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมความเคยชินต่อการยอมรับและทนต่อปัญหา ให้หันมาใส่ใจร่วมกันในการแก้ไขปัญหาด้วยแนวทางที่เหมาะสม ซึ่งหนึ่งในทางเลือกของการจัดการยับยั้งสารมลพิษจากการเผาศพด้วยสารวิมุตติ หรือ สารไกอา ที่ได้รับทดสอบแล้วว่าใช้ได้ผลดี และมีราคาไม่สูง เป็นทางเลือกหนึ่ง เมื่อเปรียบเทียบกับ การเปลี่ยนเตาเผาศพรุ่นใหม่

             ผลการศึกษาวิจัยตามวัตถุประสงค์ข้อที่ 2 พบว่า  การจัดการแก้ไขปัญหามลพิษจาการฌาปนกิจศพด้วยหลักพุทธสันติวิธี เพื่อรักษาสิ่งแวดล้อมของวัดบริบูรณ์ ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ  ได้มีการสนทนาปรึกษาหาแนวทางร่วมกันระหว่างวัด ชุมชน หน่วงานองค์กร เพื่อให้เกิดการยอมรับและร่วมกันเสนอความคิด  และร่วมใจแก้ไขปัญหามลพิษจากการฌาปนกิจศพ ด้วยกระบวนการสาธารณะสร้างการมีส่วนร่วมกับชุมชน โดยการให้ความรู้เกี่ยวกับภัยมลพิษจากฌาปนกิจเผาศพ โดยการจัดกระบวนการสาธารณะสนทนาในพื้นที่ให้ความรู้จากมลพิษที่ก่อเกิดภัยอันตรายในการฌาปนกิจศพ (เผาศพ) โดยมีเจ้าหน้าที่ผู้เกี่ยวข้องในการฌาปนกิจศพชุมน หน่วยงานองค์กรสาธารณะสุขรักษาสิ่งแวดล้อมร่วมให้ความสนใจและพึงพอใจที่วัดมีการนำนวัตกรรมเทคโนโลยีของเตาเผาศพแบบสองห้องเผา มาจัดการปัญหามลพิษจากการเผาศพ ที่ได้เกิดการรับรู้ จากการเข้าร่วมการประชุมใน วัดบริบูรณ์ที่เป็นต้นแบบและยังมีแผนงานที่จะปรับปรุงซ่อมแซมเตาเผาต่อเดิมที่มีการชำรุดร่วมกับการซ่อมแซมปล่องควันของเมรุเผาศพ และได้สนใจที่จะพิจาณานำการใช้สารวิมุตติหรือสารไกอามาประยุกต์ใช้ในการยับยั้งสารพิษจากการเผาศพในรูปแบบ “เตาเผาศพรุ่นใหม่ กนก 39 จึงเป็นการแก้ไขปัญหาตามหลักพุทธสันติวิธีสร้างความสามัคคีในชุมชนร่วมกันจัดการมลพิษจากการฌาปนกิจศพ เพื่อรักษาสิ่งแวดล้อมในสังคมปัจจุบันโดยการร่วมรับผิดชอบต่อสังคม อันมีหลักธรรมหลักสติ  ขันติ  สันติ ในการนำไปปฏิบัติเพื่อถึงความดับทุกข์ในการดำเนินชีวิตอย่างรอบคอบไม่ประมาทและเป็นการพัฒนาตนเองให้เจริญขึ้นตลอดเวลา ดังพุทธพจน์ที่ว่า “สติมโตสทาภทฺทํ”

             ผลการศึกษาวิจัยตามวัตถุประสงค์ข้อที่ 39 พบว่า  การจัดการปัญหาจัดการเผาศพเพื่อรักษาสิ่งแวดล้อมมลพิษในการฌาปนกิจศพ(เผาศพ)ของหลายๆวัดนั้น มีลักษณะคล้ายกันโดยทั่วไป ที่สาเหตุมาจากคุณลักษณะเฉพาะของเตาเผา ที่ไม่ผ่านมาตรฐาน ที่ยากจะควบคุมมลพิษไม่ให้เกิดขึ้น หรือกำจัดออกไปได้ จึงทำให้เตาเผาเกือบทุกแห่งมีความเป็นแหล่งกำเนิดมลพิษที่มีอันตรายร้ายแรง ก่อให้เกิดอันตรายตามมามากมายและ เพื่อให้การอยู่ร่วมกันของวัดกับชุมชนได้อยู่อย่างมีความสุข ยั่งยืน ปราศจากความขัดแย้งหรือข้อร้องเรียน ผู้วิจัยได้ทำการศึกษา เพื่อนำเสนอ “วิธีจัดการเผาศพเพื่อรักษาสิ่งแวดล้อมในสังคมไทยปัจจุบัน”ตามหลักสันติวิธี เพื่อนำมาใช้เป็นแนวทางในการแก้ไขปัญหา จึงได้ศึกษาการวิจัยให้เกิดแนวคิดและกระบวนการสมัยใหม่ โดยเป็นสันตินวัฒกรรมวิธีจัดการเผาศพเพื่อรักษาสิ่งแวดล้อมในสังคมไทยปัจจุบันที่มีส่วนร่วมในการรับผิดชอบต่อสังคมในการแก้ปัญหามลพิษจากการฌาปนกิจศพของวัดบริบูรณ์ ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ  ที่มุ่งสู่การแก้ไขปัญหากำจัดมลพิษทางอากาศจากการฌาปนกิจศพ ด้วยกระบวนการ แนวคิดและวิธีการใหม่อย่างเป็นขั้นตอนที่เรียกว่า กระบวนการหลัก 5 สติ   คือ 1) เสริมสร้างความรู้ในการแก้ไขปัญหาร่วมกันระหว่างชุมชน หน่วยงานองค์กร หรือผู้มีส่วนได้ส่วนเสียและผู้ที่เกี่ยวข้องในชุมชน  กับการแก้ไขปัญหามลพิษจากการฌาปนกิจศพ เป็นสิ่งสำคัญและจำเป็นต่อสุขภาพในชุมชน 2) สร้างจิตสำนึกให้เกิดสติปัญญากับผู้เกี่ยวข้องในวัดและขยายไปสู่ชุมชน หน่วยงาน องค์กรต่างๆทั่วไปในสังคม 3) สร้างรูปแบบและแผนงานวิธีการใช้สารวิมุตติลดมลภาวะจากการฌาปนกิจศพเพื่อความเป็นอยูของชุมชนในการอยู่ร่วมกันด้วยความเมตตาปรองดองสามัคคีในการอยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข4) สร้างแนวทางป้องกันมลภาวะจากการฌาปนกิจอย่างยั่งยืนด้วยความร่วมมือจากหน่วยภาครัฐที่เกี่ยวข้องในการให้ความรู้ กำกับควบคุมดูแล ส่งเสริมเชิงนโยบายในการป้องกัน 5) ส่งเสริมเผยแพร่และขยายผลการแก้ไขปัญหามลภาวะจากการฌาปนกิจสู่หมู่สงฆ์ 

            จาการศึษาวิจัยนี้ เป็นการแสวงหาความรู้ภายใต้กิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์ชุมชนที่มีหลักการวิธีการ กระบวนการและขั้นตอน โดยนักวิจัยเป็นผู้ดำเนินการ ทั้งนี้ เพื่อตรวจสอบประเด็นและปัญหาที่เกิดขึ้นระหว่างดำเนินกิจกรรม ซึ่งผู้เข้าร่วมสนทนากลุ่มในแต่ละขั้นตอนต้องผ่านกระบวนการที่เป็นระบบ เทียบได้กับการวิจัยเชิงปฏิบัติการที่เป็นส่วนหนึ่งของการพัฒนาในงานนี้ ใช้วิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง และสัมภาษณ์เชิงลึกจากกลุ่มเป้าหมาย เพื่อศึกษาปัญหาที่เกิดขึ้นจากกระบวนการวิจัย เพื่อแก้ปัญหาเฉพาะกลุ่ม ระหว่างดำเนินกิจกรรม มีการพัฒนากิจกรรมโดยการปรับปรุง ปรับเปลี่ยน ให้เป็นรูปแบบตามสถานการณ์ คือ กระบวน การจัดการเผาศพเพื่อรักษาสิ่งแวดล้อมในสังคมไทยปัจจุบัน” ตามหลักพุทธสันติวิธี เป็นการปรับเปลี่ยนความคิด ทัศนคติ พฤติกรรม และทักษะในพื้นที่ชุมชนวัดบริบูรณ์บ้านขี้เหล็กใหญ่ที่นำไปใช้ในชีวิตประจำวัน ทั้งนี้ เพื่อพัฒนาให้เป็นไปตามหลักการ วิธีการ กระบวนการและขั้นตอนที่วางไว้ควรมีกิจกรรมในรูปแบบของการติดตามผลอย่างต่อเหนื่อง เพื่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงที่ยั่งยืน

บทคัดย่อภาษาอังกฤษ

              The thesis entitled “The Cremation Process for Environmental Protection in the Present Thai Society Based on Buddhist Peaceful Means: A Case Study of Wat Boriboon, Chaiyaphum Province” consisted of the following objectives: 1) to study context and the process of cremation of Wat Boriboon, Nai Mueang Subdistrict, Mueang District, Chaiyaphum Province; 2) to study concepts and theories of the cremation process for environmental protection in Buddhist perspective and modern science; and 3) to analyze and present the cremation process for environmental protection of Wat Boriboon, Nai Mueang Subdistrict, Mueang District, Chaiyaphum Province. The study applied participatory action research method.

            From studying according to the 1st objective: it is found that cremation at the temple causes air pollution posting problems that can affect health and the environment. It produces tiny particles that is less than 2.5 in the air (PM 2.5). Pollution from cremation is a silent danger that has harmful effects on the health of both those who reside inside and outside the temple. The cause of pollution is the incomplete combustion of the materials that are put inside the crematoriums, especially coffin with decorative plastic materials such as the Theppanom pattern, coffin paint, wreath, wood, joss paper, or fuel such as charcoal, firewood, water, etc. All of which that are put inside the crematoriums cause dangerous pollution from incomplete combustion and will result in carcinogen arising in different parts of human beings. Therefore, it is necessary to raise awareness of the community in air pollution causing from the cremation by changing behavior and habit from accepting and tolerating problems to paying attention and helping each other to solve problems through appropriate guidelines. One alternative for managing and preventing pollution from cremation is the use of vimutti (gaia ace) substance that has been tested effective and has a low price. 

            From studying according to the 2nd objective which is to manage and solve air pollution from cremation by using the Buddhist peaceful means for conserving environment of Wat Boriboon, Ban Khilek Yai Community, Nai Mueang Subdistrict, Mueang District, Chaiyaphum Province. A discussion to find common guidelines between temples, communities, and organizations is arranged in order to have acceptance, sharing of ideas, solving the problem of air pollution together. All of which is arranged based on the process of building participation with community through providing knowledge about pollution from cremation. In this regard, there are officers involved with cremation and the public health organizations take part in and are satisfied that the temple has adopted the innovative technology of the two-chamber crematorium to tackle the problem of pollution from cremation. Wat Boriboon has plan to repair and improve the crematoriums and chimney of the crematorium that are broken, including considering the use of vimutti or gaia ace substance to prevent the pollutants from cremation. The repaired crematorium will be called “New model of crematorium: Kanok 39”. All of these are problem-solving based on Buddhist peaceful means by building unity of people in the community through helping each other to manage air pollution from cremation in order to protect the environment in the present society, as well as being responsible for the society based on sati (mindfulness), khanti (tolerance), santi (peace). This is the practice that helps to cease the suffering of a person, including living without any heedlessness and constantly developing oneself, as in the statement of the Buddha, “Satimato sadā bhaddaṃ” (A mindful person is always prosperous).

             From studying according to the 3rd objective: it is found that the problem of cremation of many temples generally has similar characteristics, namely, all crematoriums are the sources of severe pollution causing many dangers as they are not up to the standard which is hard to control or get rid of the pollutants. In order for the temples and communities to coexist happily and sustainably without any conflict or complaint, the researcher therefore has proposed “the method for managing the cremation for environmental protection in present Thai society” based on the peaceful means to use as the guidelines to solve problems. In this connection, from studying concepts and the process of modern science, the researcher has come up with peaceful innovation for managing cremation for environment protection in the present Thai society and being responsible for society in solving problems of air pollution from the cremation of Wat Boriboon based on “the Process of 5 Sati” which are: 1) enhancing knowledge in solving problems together between communities, organizations, and stakeholders in solving problems of pollution from cremation, which is important and necessary for community health; 2) raising awareness for people to have mindfulness and wisdom starting from temples, communities, and general organizations in the society; 3) creating a model and making plans for using vimutti substance in order to reduce pollution from cremation for people in the community to coexist peacefully, with loving-kindness, and in harmony; 4) building guidelines for sustainably preventing pollution from cremation with the cooperation from governmental agencies involved in providing knowledge, supervising, and promotion policies of prevention; and 5) promoting, propagating, and expanding the ways of solving problems of pollution from cremation to the Sangha.

                 This research was the seeking of knowledge under the group relation activities with principles, methods, process, and procedure by the researcher in order to examine issues and problems arising during the activities. The participants in the focus group discussion must go through a systematic process at each stage which was comparable to the action research that was part of the development in this research. The data was collected from studying documents, related research works, and an in-depth interview with the target group in order to study the problems arising from the research process for solving specific problems. During the operation of activities, there was a development of activities by improving and adapting according to the situation, namely, the process of managing cremation for environmental protection in the present Thai society based on the Buddhist peaceful means. This is the change of thought, attitude, behavior, and skills of people in the area of Wat Boriboon in order to be according to the set principles, methods, process, and procedure. Furthermore, there should be a continuous follow-up in order to have a sustainable change.

รายการไฟล์