บทคัดย่อภาษาไทย

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาวิเคราะห์ สภาพปัญหาของผู้นำกระบวนกร และแนวคิดทฤษฎีการพัฒนาผู้นำกระบวนกรต้นแบบตามศาสตร์สมัยใหม่ 2) เพื่อศึกษาวิเคราะห์หลักพุทธสันติวิธีที่เอื้อต่อการพัฒนาผู้นำกระบวนกรต้นแบบสันติภาพ 3) เพื่อพัฒนาและนำเสนอรูปแบบการพัฒนาผู้นำกระบวนกรต้นแบบสันติภาพโดยพุทธสันติวิธี เป็นการวิจัยและพัฒนา (R&D) เครื่องมือวิจัย โดยผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้

ผลการศึกษาวิจัยพบว่า

1) สภาพปัญหาของผู้นำกระบวนกรในปัจจุบัน พบว่า ในบริบทของโลกที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วทั้งด้านเศรษฐกิจสังคม สิ่งแวดล้อม ทั้งเชิงโครงสร้างและเชิงพฤติกรรม อีกทั้งยังมีโรคระบาดโควิดเกิดขึ้น ก่อให้เกิดความเปลี่ยนแปลงต่างๆ มากมาย ซึ่งทำให้สังคมเริ่มมีการขับเคลื่อนกระบวนการเรียนรู้ที่มุ่งด้านการพัฒนาภายใน การวางพื้นฐานจิตใจ ส่งเสริมพัฒนาศักยภาพมนุษย์ในการเข้าถึงความจริง ความงาม ความดี และความสุขที่เกิดจากปัญญา ความตระหนักรู้ รวมถึงความเข้มแข็งทางจิตวิญญาณ โดยการพัฒนาศักยภาพเหล่านี้ก็สามารถเกิดขึ้นได้จากการพัฒนาตนเอง ไม่ว่าจะเป็นการบ่มเพาะ จากกระบวนการฝึกอบรม การจัดกระบวนการเรียนรู้หรือผ่านประสบการณ์จริง ซึ่งจากการศึกษาแนวคิดตามศาสตร์สมัยใหม่ พบว่า มีบทบาทหนึ่งที่สามารถดำเนินการจัดกระบวนการเรียนรู้ พัฒนาศักยภาพ อำนวยการเรียนรู้ต่างๆ  เรียกว่า “ผู้นำกระบวนกร” แต่ด้วยชื่อเรียกบทบาท ทำให้บางครั้งเกิดความสับสน ขาดความชัดเจนในบทบาทของผู้นำกระบวนกร รวมถึงการไม่ทราบถึงคุณลักษณะของผู้นำกระบวนกร ดังนั้น จะเห็นได้ว่า ปัญหาของการพัฒนาผู้นำกระบวนกรเป็นปัญหาที่สามารถปรับปรุง แก้ไข และพัฒนาให้ดีขึ้นได้ โดยจำเป็นที่จะต้องเริ่มจากการพัฒนาคุณลักษณะของผู้นำกระบวนกร ทั้งคุณลักษณะภายในและคุณลักษณะภายนอกให้มีคุณภาพ เพื่อสร้างคุณค่าให้เกิดขึ้นในตัวผู้นำกระบวนกรก่อน แล้วจึงจะสามารถส่งต่อคุณค่าให้กับบุคคล องค์กรและสังคมให้เกิดสันติสุขได้

2) หลักพุทธสันติวิธีที่เอื้อต่อการพัฒนาผู้นำกระบวนกรต้นแบบสันติภาพโดยพุทธสันติวิธี พบว่า การพัฒนาผู้นำกระบวนกรต้นแบบสันติภาพโดยพุทธสันติวิธี ต้องมีพัฒนาคุณลักษณะภายในของผู้นำกระบวนกรให้เป็นผู้ที่มีสันติ ด้วยการดำเนินตามหลักพุทธสันติวิธี ซึ่งเกิดจากกระบวนการพัฒนาผ่านหลักไตรสิกขา (Three Studies) ประกอบด้วย อธิศีลสิกขา อธิจิตสิกขา และอธิปัญญาสิกขา และมีผลลัพธ์แสดงออกมาในรูปแบบของภาวิต 4 ประกอบด้วย การพัฒนาภายนอก 2 ประการ คือ ภาวิตกาย ภาวิตศีล และการพัฒนาภายใน 2 ประการ คือ ภาวิตจิต ภาวิตปัญญา โดยหลักพุทธสันติวิธีนี้จะทำให้เข้าใจในหลักการการพัฒนาคุณลักษณะภายในและคุณลักษณะภายนอก

3) รูปแบบการพัฒนาผู้นำกระบวนกรต้นแบบสันติภาพโดยพุทธสันติวิธี F-A-M-S-U-K Model ประกอบด้วยสติเป็นฐานหลัก มีกระบวนการพัฒนาตามหลักไตรสิกขา ประกอบด้วย ปลุกให้เป็น เห็นตัวรู้ พัฒนาสู่การปฏิบัติ ซึ่งจะมีการพัฒนาทั้ง 6 ด้าน คือ 1) ด้านผู้นำกระบวนกร 2) ด้านการสร้างทัศนคติ 3) ด้านการสร้างสันติภายใน 4) ด้านทักษะและเครื่องมือ 5) ด้านความเข้าใจเครื่องมือพุทธสันติวิธี 6) ด้านองค์ความรู้ ซึ่งจะมีผลลัพธ์ของผู้นำกระบวนกรต้นแบบสันติภาพ คือ งดงามตื่นรู้ ประพฤติอยูในธรรม น้อมนำจิตมั่นคง ซื่อตรงรู้จริง

บทคัดย่อภาษาอังกฤษ

The study consisted of the following objectives: 1) to analyze problems of facilitative leaders as well as concepts and theories on the development of prototype facilitative leaders based on modern science; 2) to analyze the Buddhist peaceful means conducive to the development of prototype facilitative leaders for peace; and 3) to develop and present a model for the development of prototype facilitative leaders for peace by Buddhist peaceful means. The study employed research and development (R&D) method.

          From the study, the following results are found:

          1) The problems of facilitators nowadays reveal that the world is undergoing rapid structural or behavioral change in economics, society, the environment, and the Covid-19 epidemic, all of which have prompted society to embark on a learning process aimed at inner development and the foundation of the mind. All of this contributes to the development of human potential in terms of access to the truths, goodness, and happiness that are born of wisdom, awareness, and spiritual strength. This potential development can result from self-development, whether through training, the learning process, or real-world experiences. According to modern science, one role that can perform the learning process, potential development, and all learning facilitation is known as a 'facilitative leader.' However, the name usually causes confusion and lacks clarity in the role of a facilitative leader, including a lack of information on facilitative leader characteristics; as a result, developing the facilitative leader problems can be solved and improved by first improving the inner and outer characteristics of a facilitative leader in order to instill value in a facilitative leader before passing the values on to other individuals, organizations, and society for peace.

          2) The Buddhist peaceful means conducive to the development of prototype facilitative leaders for peace include the development of peaceful inner characteristics of a facilitative leader based on Trisikkhā (the Threefold Training) comprising Adhisīla-sikkhā (training in higher morality), Adhicitta-sikkhā (training in higher mentality), and Adhipaññā-sikkhā (training in higher wisdom). The results will be demonstrate in Bhāvita (4 kinds of developed persons) including: outer development comprising Bhāvitakāya (one who has bodily development) and Bhāvitasīla (one who has moral development); and inner development comprising Bhāvitacitta (one who has mental development) and Bhāvitapaññā (one who has intellectual development). A facilitative leader will understand the principles for developing inner and outer characteristics through Buddhist peaceful means.

      3) A model for the development of prototype facilitative leaders for peace by Buddhist peaceful means called ‘F-A-M-S-U-K Model’ comprising mindfulness base, the development process based on Trisikkhā which are awakening, being mindful, and practicing. in the following 6 elements: (1) a facilitative leader; (2) forming attitudes; (3) building inner peace; (4) skills and tools; (5) an understanding of Buddhist peaceful means; and (6) the body of knowledge. All of which is implemented through activities The outcomes of a prototype facilitative leader for peace are awakening, moral behavior, mental stability, and honesty.

รายการไฟล์