บทคัดย่อภาษาไทย

การวิจัย “กระบวนการพัฒนาชุมชนเมืองให้น่าอยู่โดยพุทธสันติวิธี”เป็นงานวิจัย            แบบอริยสัจโมเดล สอดคล้องกับการวิจัยแบบปฏิบัติการ ภายใต้กรอบการดำเนินงานวิจัย 9 ขั้นตอน โดยมีเครื่องมือวิจัย คือ การสัมภาษณ์เชิงลึกแบบเจาะจง  การสังเกตอย่างมีส่วนร่วม กลุ่มประชากร             ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 20 รูป/คน การวิเคราะห์ข้อมูล ด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา และพรรณนาความตามประเด็นที่กำหนด มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ 1) เพื่อศึกษาบริบท สภาพปัญหา ความต้องการของชุมชนวัดใหม่(ยายแป้น) แขวงบางขุนนนท์ เขตบางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร และแนวคิดทฤษฎีการพัฒนาชุมชนเมือง ให้น่าอยู่ ตามแนววิทยาการสมัยใหม่ 2) เพื่อศึกษาหลักพุทธรรม ที่เอื้อต่อ         การพัฒนากระบวนการพัฒนาชุมชนวัดใหม่ (ยายแป้น) แขวงบางขุนนนท์ เขตบางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร ให้น่าอยู่ และ 3) เพื่อพัฒนาและนำเสนอกระบวนการพัฒนาชุมชนวัดใหม่ (ยายแป้น)  แขวงบางขุนนนท์ เขตบางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร ให้น่าอยู่โดยพุทธสันติวิธี

ผลการวิจัยพบว่า

1.ชุมชนวัดใหม่(ยายแป้น) เป็นชุมชนที่อยู่ในเขตความเจริญของพื้นที่เมือง คนในชุมชน       มีความหลากหลายในการดำเนินชีวิต และหลากหลายประกอบอาชีพ ด้วยความสะดวกของการคมนาคมของพื้นที่เมือง ทำให้ครอบครัวของคนในชุมชนขยายเพิ่มขึ้น และด้วยปัญหาการรู้จักสิทธิ     แต่ไม่รู้หน้าที่ของตนเอง ส่งผลให้ชุมชนเกิดปัญหาสิ่งแวดล้อม ปัญหาการวางสิ่งของบนทางสาธารณะ และปัญหาการขาดการมีส่วนร่วมในการพัฒนาชุมชน ซึ่งปัจจัยอันส่งผลต่อกระบวนการพัฒนา คือ       1) ความเป็นปัจเจกชนของคนในสังคมชุมชนเมือง 2) การเรียนรู้การจัดทำแผนพัฒนาชุมชน            3) ระบบเสียงตามสายของชุมชน 4) ความสัมพันธ์ ความต่อเนื่องในระบบเครือข่ายของการมีส่วนร่วมพัฒนาระหว่าง ชุมชน วัด และหน่วยงานของรัฐ และ 5) รายได้ เป็นความต้องการจำเป็นของคน       ในชุมชน และจากการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ถึงแนวคิดกระบวนการพัฒนาชุมชน มีความเห็นสอดคล้องกัน ถึงแนวคิดการมีส่วนร่วม แต่การมีส่วนร่วมจะต้องเกิดจากพลังการมีส่วนร่วม ของพลัง “บวร” เป็นหลักสำคัญ อันจะส่งผลต่อความสำเร็จในกระบวนการพัฒนาชุมชน (บ้าน : รวมถึง หน่วยงานเอกชน มูลนิธิ  วัด : รวมถึง สถานที่ประกอบกิจของศาสนาอื่น ๆ และ ราชการ : รวมถึง รัฐวิสาหกิจ องค์กรมหาชน และหน่วยงานของรัฐรูปแบบใหม่)

2.หลักพุทธรรม ที่เอื้อต่อกระบวนการพัฒนา ให้การดำเนินชีวิตของคนในชุมชน            อยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข  คือหลักสังคหวัตถุ 4 ประกอบด้วย 1) ทาน คือ การที่คนในชุมชน รู้จักการให้ การเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ เสียสละ แบ่งปัน ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน  2) ปิยวาจา คือ การสื่อสาร     ของคนที่อยู่ในชุมชน ด้วยคำสุภาพ ไม่ส่อเสียด พูดแล้วน่าฟังเกิดความสมานสามัคคี  3) อัตถจริยา คือ การขวนขวายช่วยเหลืองานที่เป็นประโยชน์ต่อส่วนรวม ต่อชุมชน มีจิตอาสาในการทำงาน         เพื่อชุมชน และ 4) สมานัตตตา คือ วางตนดีเสมอต้นเสมอปลาย ไม่นำ ยศ ตำแหน่ง มาเป็นเงื่อนไข    ในการอยู่ร่วมกัน

3. กระบวนการพัฒนาชุมชนวัดใหม่(ยายแป้น) ให้น่าอยู่โดยพุทธสันติวิธี  มีการดำเนินงาน 6 ขั้นตอน คือ  1) ปลุก เพื่อสร้างฉันทามติ  โดยการพูดคุยกัน เพื่อปลุกคนในชุมชนให้มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ในการพัฒนา ให้รู้จักการแบ่งปัน ให้รู้จักการช่วยเหลือชุมชนร่วมกัน  2) ปรับ แนวคิด     เพื่อสร้างแรงบันดาลใจ  ให้เกิดแรงขับเคลื่อนในการขับเคลื่อนพัฒนาชุมชน 3) ขยับ เพื่อการมีส่วนร่วมดำเนินกิจกรรม บำเพ็ญประโยชน์กับสังคม ชุมชนที่อยู่อาศัย 4) สลับ เพื่อให้โอกาส เพื่อเปิดโอกาสในการมีส่วนร่วมพัฒนาชุมชน ให้กับทุก ๆ คน สลับหน้าที่ สลับตำแหน่ง 5) ซ้ำ ๆ เพื่อความต่อเนื่อง จนเกิดความรักในการพัฒนา และ6) เสริม สร้างอาชีพ เสริมรายได้ เพื่อตอบโจทย์ความหิวของคนในชุมชน ให้คนในชุมชนได้กินอิ่ม มีทุน หมดหนี้ โดยกระบวนการดังกล่าว มีหลักพุทธรรม    เป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจ  ในการดำเนินชีวิต ก่อให้เกิดการอยู่ร่วมกันอย่างปกติสุขและมีความสุข ประกอบด้วย 1) โอบอ้อมอารี รู้จักแบ่งปัน มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่   2) วจีไพเราะ สื่อสาร ด้วยจิต      ที่เป็นมิตร สื่อสารด้วยใจ 3) สงเคราะห์ชุมชน เพื่อประโยชน์ของส่วนรวม 4) วางตนดี เสมอต้นเสมอปลาย กระบวนการพัฒนาดังกล่าวเกิดจากการมีส่วนร่วมของพลังร่วมของเครือข่าย “บ้าน วัด ราชการ”ซึ่งเป็นพลังที่สำคัญของการมีส่วนร่วม ในการขับเคลื่อนกระบวนการพัฒนาให้เกิดความต่อเนื่องและเป็นการพัฒนาแบบองค์รวม  ผลลัพธ์ของการดำเนินการตามกระบวนการพัฒนา จากการสัมภาษณ์และสังเกต พบว่าชุมชนและคนในชุมชนมีความเปลี่ยนแปลง 4 ด้าน ได้แก่  1) ด้านกายภาพ ชุมชนมีความสะอาด ร่มรื่น  2) ด้านพฤติภาพ  คนในชุมชนมีจิตอาสา มีส่วนร่วมในกิจกรรมต่าง ๆ ของชุมชน 3) ด้านจิตภาพ คนในชุมชน มีสติ มีรอยยิ้ม มีจิตใจที่มีคุณธรรม มีน้ำใจ โอบอ้อมอารี             มีความสุข 4) ด้านปัญญาภาพ คนในชุมชน ใช้ชีวิตด้วยสติในการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งและตามทันการเปลี่ยนแปลงของสังคม

บทคัดย่อภาษาอังกฤษ

The study entitled “The Process for Developing a Livable Urban Community by Buddhist Peaceful Means” was based on Ariyasacca (the Four Noble Truths) model in accordance with action research method under the 9-step research framework. The research tools were purposive in-depth interview and participatory observation. Key informants consisted of 20 persons. The obtained data were analyzed by content analysis and presented by descriptive method. The objectives of the study consisted of three as follows: 1) to investigate context, problems, and requirements of Wat Mai Yai Paen community, as well as the concepts and theories for developing a livable urban community based on modern science; 2) to explore the Buddhadhamma conducive to the process for developing a livable community of Wat Mai Yai Paen, Bang Khun Non Subdistrict, Bangkok Noi District, Bangkok; and 3) to develop and present the process for developing a livable community of Wat Mai Yai Paen by Buddhist peaceful means.

From the study, the following results are found:

1) Wat Mai Yai Paen community is located in a prosperous area of the city. With the convenience of transportation in the city area, people in the community have a range of lifestyles and employment opportunities, leading the family in the community to expand. With the problem of knowing their rights but not their own responsibilities, which results in community problems, environmental problems, putting objects on the public sidewalk, and a lack of participation in community development, the following factor influence the development process: 1) individuality of people in urban community; 2) making community development plan; 3) public address system within the community; 4) relationships pertaining to the continuation of the network system between community, temple, and government sectors for community development; and 5) income as needs of people in the community. The key informants' views on the community development process are consistent with participatory concepts, but participation must be based on 'Bowon' (village, including private sectors and foundations; temple, including places of worship of other religions; government sector, including state enterprises, public organizations, and new forms of government agencies).

2) The Buddhadhamma conducive to the development process or a tool for people in the community to coexist peacefully and happily is Saṅgahavatthu (the Four Social Solidarity), as follows: (1) Dāna, where people follow the principle of giving, sharing, sacrificing, providing knowledge, and helping one another; (2) Piyavāca, in which people who coexist in the community use pleasant and polite language to communicate and aim for unity; (3) Atthacariyā, in which people in the community act in a way that is useful to the public and are willing to work for the community; and (4) Samānattatā, in which people have equal and even treatment, without discrimination, and in which one places oneself appropriately to position, status, or event, and does not utilize one’s position as a condition for coexistence.

3) The development process Wat Mai Yai Paen community consists of 6 steps: (1) reaching consensus via talking, creating creative initiatives and ideas, fostering sharing and helping one another within the community; (2) adapting concepts and ideas to inspire and drive community development; (3) encouraging participation and carrying out activities, engaging in useful conduct for society and community; (4) providing opportunities for participation and the exchange of duties and positions in community development; (5) Continue the process repeatedly until the community is enthusiastic about development.; and (6) improving employment and income generation to meet people's needs, so they have enough to eat, have money to invest, and are debt-free. Such steps are in accordance with the Buddhadhamma and are intended to promote harmonious coexistence by the following actions: (1) sharing and being kind to one another; (2) pleasant speech based on friendliness and communication from the heart; (3) acting for the benefit of the public; and (4) behaving oneself in an equal and even manner. Such a development process is based on the involvement of "Bowon" power (village, temple, government sector). Following the efforts of the community board and people in the community to develop Wat Mai Yai Paen community, the following four aspects have undergone change: (1) Physical aspect, in which the community has become clean and shaded; (2) Behavioral aspect, in which the people in the community take part in various activities of the community; (3) Mental aspect, in which people have wisdom, a smile, moral mindset, generosity, a stable and strong mind, and happiness; and (4) Wisdom aspect, in which people in the community live their lives based on mindfulness in solving problems and following changes in the society.

รายการไฟล์