บทคัดย่อภาษาไทย

การวิจัยเรื่อง “รูปแบบพัฒนาการใช้สมาร์ทโฟนของยุวชนยุคดิจิทัลในจังหวัดนครราชสีมาโดยพุทธสันติวิธี” เป็นการวิจัยในรูปแบบของการวิจัยและพัฒนา มีวัตถุประสงค์หลัก 3 ข้อ ได้แก่     1) เพื่อศึกษาวิเคราะห์บริบท สภาพปัญหา และแนวคิด ทฤษฎี การพัฒนาการใช้สมาร์ทโฟนของยุวชนยุคดิจิทัล ตามศาสตร์สมัยใหม่ 2) เพื่อศึกษาวิเคราะห์หลักพุทธสันติวิธีที่เอื้อต่อการพัฒนาการใช้สมาร์ทโฟนของยุวชนยุคดิจิทัล และ 3) เพื่อพัฒนาและนำเสนอรูปแบบพัฒนาการใช้สมาร์ทโฟน     ของยุวชนยุคดิจิทัลในจังหวัดนครราชสีมาโดยพุทธสันติวิธี กระบวนการวิจัยใช้การปฏิบัติการภาคสนาม เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้มีส่วนได้เสียและผู้ทรงคุณวุฒิ 32 รูป/คน การสนทนากลุ่มกับผู้เชี่ยวชาญด้านต่างๆ จำนวน 10 รูป/คน และนำรูปแบบไปทดลองใช้โดยมีกลุ่มเป้าหมาย  เป็นครอบครัวเด็กอายุ 10 ถึง 12 ปี ที่เข้าร่วมการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการ 12 ครอบครัว               ซึ่งผลการวิจัยสามารถสรุปตามวัตถุประสงค์ตามลำดับ ดังต่อไปนี้

ผลการวิจัยพบว่า

             1) วิเคราะห์บริบท สภาพปัญหา และแนวคิด ทฤษฎีการใช้สมาร์ทโฟนของยุวชนยุคดิจิทัลตามศาสตร์สมัยใหม่ จากการสำรวจการใช้สมาร์ทโฟนของเด็กและเยาวชนในเขตพื้นที่จังหวัดนครราชสีมา พบว่า มีเด็กใช้สื่อออนไลน์ผ่านสมาร์ทโฟนตั้งแต่ก่อนวัยประถมศึกษา โดยเป็นการใช้   เพื่อความบันเทิงและเล่นเกมออนไลน์มากที่สุด ส่วนที่ใช้เพื่อพัฒนาการเรียนรู้มีจำนวนน้อย การใช้เวลาอยู่กับสื่อออนไลน์นานเกินไป ส่งผลกระทบต่อเด็กตั้งแต่ในระดับเล็กน้อย เช่น ทำให้นอนดึกตื่นสาย เกิดพฤติกรรมเลียนแบบ ใช้วาจาไม่สุภาพ แสดงความก้าวร้าว ไปจนถึงผลกระทบที่รุนแรงถึงขั้นทำให้เด็กเป็นโรคสมาธิสั้น ไม่สามารถรับผิดชอบตัวเองได้ นอกจากนี้ยังมีกลุ่มเด็กโตและเยาวชนจำนวนหนึ่ง  ใช้สื่อออนไลน์และสมาร์ทโฟนไม่เหมาะสม กระทบสิทธิบุคคลอื่น รวมทั้งใช้ในการกระทำผิดกฎหมายจนถูกจับกุมดำเนินคดี จึงเป็นปัญหาสำคัญที่ควรได้รับการแก้ไข ส่วนแนวทางพัฒนาการใช้สมาร์ทโฟน  ของยุวชนยุคดิจิทัลตามศาสตร์สมัยใหม่ จากการศึกษาพบว่า การพัฒนาเด็กในช่วงวัยดังกล่าว ต้องมุ่งเน้นให้เด็กมีวิจารณญาณ สามารถคิดและทำในสิ่งที่ถูกต้อง เป็นประโยชน์ มีทักษะดิจิทัลรู้เท่าทันสื่อ มีวินัยและปรีชาเชิงอารมณ์สามารถควบคุมพฤติกรรมของตน และเชื่อมโยง         การเรียนรู้ผ่านสื่อต่างๆ ได้อย่างสร้างสรรค์เป็นประโยชน์แก่ตนเองและสังคมส่วนรวม สำหรับรูปแบบ    การอบรมเลี้ยงดูของบิดามารดาที่ส่งเสริมพัฒนาการของเด็กได้อย่างมีประสิทธิภาพ คือ รูปแบบการเลี้ยงดูแบบเอาใจใส่ ซึ่งเป็นการอบรมเลี้ยงดูที่มีการผสมผสานระหว่างการควบคุมและการตอบสนอง            ความต้องการ ของเด็กให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม ซึ่งจะช่วยสร้างการมีส่วนร่วม ลดความขัดแย้ง       ในครอบครัว และสนับสนุนให้การพัฒนาการใช้สมาร์ทโฟนของเด็กบรรลุผล

             2) หลักพุทธสันติวิธีที่เอื้อต่อการพัฒนาการใช้สมาร์ทโฟนของยุวชนยุคดิจิทัล พบว่า สามารถประยุกต์ใช้หลักภาวนา 4 เพื่อพัฒนาการใช้สมาร์ทโฟนของยุวชนยุคดิจิทัลใน 4 ด้าน คือ ด้านกายภาพ พฤติภาพ จิตภาพ และปัญญาภาพ โดยเน้นการพัฒนาเด็กทั้งจากภายในให้เกิด       โยนิโสมนสิการ สามารถคิดและทำในสิ่งที่เป็นประโยชน์ ใช้สมาร์ทโฟนได้อย่างสร้างสรรค์ และอาศัยปัจจัยภายนอก คือ ความร่วมมือจากผู้เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะบิดามารดา ผู้ปกครองซึ่งเป็นบุคคลที่มีความใกล้ชิดที่ต้องมีความเป็นกัลยาณมิตร หรือ ปรโตโฆสะ คือ เสียงจากภายนอกที่จะช่วยแนะนำ     สั่งสอน และประคับประคองด้วยหลักพรหมวิหารธรรม อันประกอบด้วยเมตตา กรุณา มุทิตา และอุเบกขา เพื่อส่งเสริม สนับสนุนให้เด็กมีโอกาสในการพัฒนาตนเองโดยสมัครใจและด้วยการมีส่วนร่วม ซึ่งจะทำให้เด็กเข้าสู่กระบวนการพัฒนาและยอมรับกฎกติกาเกี่ยวกับการพัฒนาการใช้สมาร์ทโฟน      ที่ร่วมกันกำหนดขึ้นโดยความสมัครใจ ซึ่งจะทำให้กระบวนการพัฒนาการใช้สมาร์ทโฟนของเด็กบรรลุผลตามที่มุ่งหวัง และเกิดความปรองดองสมานฉันท์ขึ้นในครอบครัวและสังคม

          3) การพัฒนาและนำเสนอรูปแบบพัฒนาการใช้สมาร์ทโฟนของยุวชนยุคดิจิทัลในจังหวัดนครราชสีมาโดยพุทธสันติวิธี มีขั้นตอนในการดำเนินการประกอบด้วย การระดมความคิด การร่างรูปแบบ การสนทนากลุ่ม การปรับปรุงรูปแบบ การสร้างเครื่องมือครั้งที่ 1 การทดลองใช้รูปแบบ      การประเมินผล การสร้างเครื่องมือครั้งที่ 2 การทดลองใช้เครื่องมือ การทดลองใช้รูปแบบครั้งที่ 2 การประเมินผล การติดตามและประเมินผลกระทบจากการใช้รูปแบบ ซึ่งจากผลการพัฒนารูปแบบสามารถสรุปได้ว่า รูปแบบพัฒนาการใช้สมาร์ทโฟนของยุวชนยุคดิจิทัลในจังหวัดนครราชสีมาโดย   พุทธสันติวิธี มีหลักการพัฒนาประกอบด้วย 1) โยนิโสมนสิการ และ 2) ปรโตโฆสะ ซึ่งเป็นปัจจัยภายในและปัจจัยภายนอกที่จะทำให้เกิดการพัฒนาทั้ง 4 ด้าน ตามหลักภาวนา 4 คือ 1) กายภาวนา          2) สีลภาวนา 3) จิตตภาวนา และ 4) ปัญญาภาวนา โดยมีขอบเขตในการพัฒนารวม 6 ด้าน เรียกว่า “FIMDEC MODEL” ประกอบด้วย ด้านความพร้อมของครอบครัว (F : Family readiness)            ด้านสันติภายใน (I : Inner peace) ด้านการรู้เท่าทันสื่อ (M : Media literacy) ด้านความฉลาด      ทางดิจิทัล (D : Digital Intelligence) ด้านทักษะทางสังคม (E : Empathy) และด้านการสื่อสารและความคิดสร้างสรรค์ (C : Communication and creativity)

บทคัดย่อภาษาอังกฤษ

The research “The model for developing the use of smartphones by youth in the digital age in Nakhon Ratchasima by Buddhist peaceful means” is research in the form of research and development. There are 3 main objectives, namely 1) to study and analyze the context, problem conditions, and concepts, theories, and development of smartphone use among youth in the digital age according to modern science, 2) to study and analyze Buddhist peaceful methods conducive to the development of smartphone use among digital youths, and 3) to develop and present a model for the development of smartphone use among digital youths in Nakhon Ratchasima by Buddhist peaceful means. The research process used field operations. Data were collected by in-depth interviews with 32 stakeholders and experts, focus group discussions with 10 experts. The model has been implemented with the target group of 12 families participating in the workshops and the results of research can be summarized according to the objectives, respectively, as follows:

From the study, the following results are found:

                 1) Regarding analysis of the context, problem state, and the concept of smartphone usage theory of youth in the digital age based on modern science, from a survey of children and youth using smartphones in Nakhon Ratchasima, it was found that children used online media via smartphones since pre-primary age. It is mostly used for entertainment and playing online games. It is least used to develop learning. Spending too much time on online media affects children from a least effect, for example, causing them to sleep late and wake up late. imitate behavior, use impolite language, show aggression to the effect that is so severe that it causes children with attention deficit hyperactivity disorder, inability to take responsibility for himself. There are also a number of older children and youth who use online media and smartphones inappropriately affecting the rights of other persons, including being used to commit illegal acts until being arrested and prosecuted. It is therefore an important problem that should be addressed. As for the development of the use of smartphones by youth in the digital age according to modern science, the study found that child development during that age must focus on children's judgment, ability to think and do things right, be useful, have digital skills media literate, discipline and emotional intuition, can control one's behavior and linking learning through various media creatively for the benefit of oneself and society as a whole. The parenting model that effectively promotes child development is the attentive parenting model. This is a parenting that combines control and responding to the needs of the child at an appropriate level, which will help build participation and reduce family conflicts and support the development of children's smartphone use.

          2) Regarding the Buddhist principles that facilitate the development of the use of smartphones by youth in the digital age, it was found that the  principles of 4developments can be applied to develop the use of smartphones by youth in the digital age in 4 aspects: physical, behavioral, and mental and intellectual, emphasizing on the development of children from the inside to achieve Yonisomanasikāra (correct attention), able to think and do things that are useful, use smartphone creatively and relying on external factors, namely cooperation from relevant parties especially parents who are close people who must be a good friend or Paratoghosa (hearing and learning from others) are external voices that help guide and teach and supported by Brahma Vihara Dharma consisting of Mettā (loving-kindness), Karuṇā (compassion), Muditā (sympathetic joy), and Upekkhā (equanimity) to promote and encourage children to have opportunities for self-development voluntarily and through participation. This will allow the child to enter the development process and voluntarily agree to the rules for the development of the use of smartphones jointly established. This will make the process of developing the use of children's smartphones to achieve the desired results and reconciliation in the family and society.

          3) Regarding the development and presentation of a model for developing the use of smartphones of youth in the digital age in Nakhon Ratchasima by Buddhist peaceful means, there are steps to take including brainstorming, model design, group chat, model improvements, 1^st tool construction, model trial, evaluation, 2^nd trial, tool trial, 2nd trial of the model, evaluation, monitoring and evaluation of the impact of using the model from the results of the development of the model. It can be concluded that a model for developing the use of smartphones by youth in the digital age in Nakhon Ratchasima by Buddhist peaceful mean, there are development principles consisting of 1) Yonisomanasikāra and 2) Paratoghosa, which are internal factors and external factors that will lead to development in all 4 areas according to the four principles of bhavana, namely 1) kāya-bhāvanā (physical development), 2) sīla-bhāvanā (moral development), 3) citta- bhāvanā (emotional development), and 4) paññā-bhāvanā (wisdom development), with a total development scope of 6 areas, called "FIMDEC MODEL" consisting of family readiness (F), inner peace (I), Media literacy (M), Digital Intelligence (D), Empathy (E), and Communication and Creativity (C).

รายการไฟล์