บทคัดย่อภาษาไทย

ดุษฎีนิพนธ์นี้ เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน มีวัตถุประสงค์ 3 ประการดังนี้ 1) เพื่อศึกษาวิเคราะห์สภาพบริบท ปัญหา ความต้องการจำเป็นและแนวคิดทฤษฎีศาสตร์สมัยใหม่ที่เกี่ยวกับการพัฒนาสัปปายะสถานที่เอื้อต่อการพัฒนายุวชน 2) เพื่อศึกษาวิเคราะห์หลักพุทธสันติวิธีที่เอื้อต่อการพัฒนาสถานที่ที่เอื้อต่อการพัฒนายุวชน 3) เพื่อพัฒนาและนำเสนอการพัฒนาสัปปายะสถานที่เอื้อต่อการพัฒนายุวชนโดยพุทธสันติวิธี ซึ่งผู้วิจัยได้เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียและผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 30 รูป / คน การสนทนากลุ่ม กับผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 16 รูป/คน และ    ทำแบบสำรวจกลุ่มตัวอย่างยุวชนจำนวน 340 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ สัมภาษณ์เชิงลึก     การสนทนากกลุ่มเฉพาะ  แบบสำรวจรายการความพอใจต่อแบบจำลองสัปปายะที่เอื้อต่อการพัฒนายุวชน ด้วยมาตรวัดประมาณค่า  (rating scale) 3 ระดับ วิเคราะห์ผลเชิงปริมาณด้วยสถิติร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เชิงคุณภาพด้วยอุปนัยวิธี

ผลการพบวิจัยพบว่า

1) ปัจจุบันสถานศึกษามีความต้องการใช้หลักคำสอนในพระพุทธศาสนามาอบรมบ่มเพาะคุณธรรมให้กับยุวชน และส่วนใหญ่จะนำพายุวชนไปอบรมพัฒนาที่วัด สถานปฏิบัติธรรม ซึ่งส่วนใหญ่มีสถานที่อบรมยุวชนจำนวนน้อยที่สามารถรองรับและมีความพร้อมในการให้บริการที่เอื้อต่อการพัฒนายุวชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ ในขณะเดียวกันมีวัดหลายแห่งที่ต้องการพัฒนาขยายอาคารสถานที่เพื่อให้วัดเป็นศูนย์กลางในการพัฒนายุวชน ปัญหาที่พบในการพัฒนาสถานที่ คือ เจ้าของโครงการมักไม่ได้ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านการออกแบบ ซึ่งมีแนวคิดทฤษฎีที่ใช้ในออกแบบสถาปัตยกรรมที่คำนึงถึง จุดมุ่งหมายองค์กร บุคคล พฤติกรรม ประโยชน์ใช้สอย และสภาพสิ่งทีมีอยู่

2) หลักพุทธสันติวิธีที่ใช้ในการพัฒนาสถานที่ให้เอื้อต่อการพัฒนายุวชน คือ การพัฒนาอาคารสถานที่ให้เป็นสัปปายะที่เอื้อต่อการส่งเสริมให้เยาวชนเกิดความสบายกายสบายใจมีความสุข     มีสมาธิ มีอิสระภาพในการเรียนรู้ และการพัฒนาทักษะก่อให้เกิดปัญญาและความคิดสรรค์ โดยใช้หลักพุทธธรรม สัปปายะ 7 บูรณาการกับหลักการออกแบบอาคารและภูมิสถาปัตยกรรม                ให้สอดคล้องกับปัจจัยภายนอกที่สนับสนุนการพัฒนาจิตและปัญญา ประกอบด้วย อาวาสสัปปายะ โคจรสัปปายะ ภัสสสัปปายะ บุคคลสัปปายะ โภชนสัปปายะ อุตุสัปปายะ และอิริยาบาทสัปปายะ

3) การพัฒนาสัปปายะสถานที่เอื้อต่อการพัฒนายุวชนโดยพุทธสันติวิธี ได้แบบจำลอง     สัปปายะสถานที่เอื้อต่อการพัฒนายุวชนโดยพุทธสันติวิธี ประกอบด้วย อาคารสถานที่ ที่มีรูปแบบเป็นไปตามหลักสัปปายะ 7 ดังนี้ 1) สถานที่มีการแบ่งเขตชัดเจน วางผังแม่บท ให้เป็นไปตามธรรมวินัย วางภูมิสถาปัตย์  ให้ร่มรื่น มีปริมาณพื้นที่ใช้สอยเหมาะสมกับจำนวนผู้ใช้อาคาร สอดรับกับช่วงวัย ถูกกฎหมาย สะอาดและปลอดภัย 2) แก้ไขผลกระทบที่เกิดขึ้นจากสถานที่ตั้งโครงการ จัดการสัญจรให้เหมาะสม 3) มีอุปกรณ์โสตสื่อที่ดี มีเสียงตามสาย มีสถาปัตยกรรมหรือประติมากรรมเป็น    สื่อสอนธรรม 4) มีพื้นที่ทำงานและพื้นที่พักผ่อนรองรับบุคคลทุกกลุ่ม 5) มีโรงครัวเพื่อให้มีอาหารที่มีคุณภาพ ถูกสุขลักษณะ รสชาติดี 6) คำนึงถึงสภาพอากาศที่สร้างความเย็นสบาย 7) มีพื้นที่รองรับกิจกรรมทั้งแบบนั่งสมาธิ ฟังธรรม และกิจกรรมเรียนรู้ด้วยตนเอง จากการสำรวจความพอใจของยุวชนที่มีต่อแบบจำลองสัปปายะที่เอื้อต่อการพัฒนายุวชน พบว่า โดยภาพรวมยุวชนมีความพึงพอใจ ด้านพื้นที่กายภาพมากที่สุด รองลงมา คือ พื้นที่ปัญญา พื้นที่การเรียนรู้ ตามลำดับ มีค่าเฉลี่ยและ    ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (x̄) = 2.93, 2.84 และ 2.77 (SD) = 0.28, 0.39 และ 0.45

องค์ความรู้จากการวิจัย คือ โมเดลออกแบบจำลองด้วยหลักคิด 7S Plus 3 ประกอบด้วย การจัดพื้นที่เพื่อการพัฒนาทางกายภาพ เสริมการเรียนรู้ และสร้างพื้นที่แห่งปัญญา โดยมีสัปปายะ 7 เป็นกรอบในการออกแบบ

บทคัดย่อภาษาอังกฤษ

The dissertation employed a mixed-method research with the following three objectives: 1) to analyze context, problems, and needs, as well as the modern science concepts about the development of suitable (sappāya) places contributing to youth development; 2) to analyze the Buddhist peaceful means conducive to place development contributing to youth development; and 3) to develop and present the development of suitable (sappāya) places contributing to youth development by Buddhist peaceful means. The researcher collected data through interviewing 30 stakeholders and experts, performing focus group discussion with 16 experts, and conducting a questionnaire to 340 youths. The research tools used were in-depth interview, focus group discussion, and satisfaction survey toward a model of sappāya contributing to youth development with a Likert rating scale of 3 level. The quantitative data were analyzed by percentage and standard deviation, while the qualitative data were examined by inductive method

From the study, the following results are found:

1. The majority of schools currently use Buddhist teachings to teach morality and take students to Buddhist temples and meditation centers for courses on morality, but there are not many locations that can accommodate students or are prepared to offer services that are effectively conductive to youth development. Many temples must, in the meanwhile, enlarge their structures and grounds in order to serve as a center for the development of youths. One problem with place development is that project owners do not get to consult with architectural design specialists whose architectural design theories focus on organization, persons, behaviors, functional advantages, and existing circumstances.

2. The Buddhist peaceful means suited to place development that contributes to youth development is the development of building and places that are Sappāya, which will result in physical and metal comfort, happiness, concentration, and freedom to learn. Sappāya (seven suitable things) must be integrated with building design and landscape architecture, all of which must be aligned with external factors that support mental and intellectual development namely āvāsa-sappāya (suitable abode), gocara-sappāya (suitable resort), puggala-sappāya (suitable person), bhassa-sappāya (suitable speech), bhojana-sappāya (suitable food), utu-sappāya (suitable climate), and iriyāpatha-sappāya (suitable posture).

3. A model of suitable (sappāya) places contributing to youth development based on the Buddhist peaceful means consists of sappāya-based building, with the following details: (1) Setting clear demarcation, putting down master plan based on Dhamma Vinaya, laying down landscape to be clean, safe, and shady with useable space equal to building users and their ages, as well as being legal; (2) Resolving impacts arisen from the project location and manage traffic appropriately; (3) Having good audio-visual equipment, a public address system, and using architecture or sculpture as a tool to teach Dhamma; (4) Having places to accommodate people from various groups; (5) Having canteen so that food are quality and hygienic with good taste; (6) Considering an environment that promotes coolness; and (7) Having space that allow activities like as meditation, listening to the Dhamma, and self-study. From surveying the satisfaction of youth toward a model of suitable (sappāya) places contributing to youth development, it was found that youth are overall satisfied, in which physical space is at the highest (x̄ = 2.93, S.D. = 0.28), followed by intellectual space (x̄ = 2.84, S.D. = 0.39) and learning space (x̄ = 77, S.D. = 0.45), respectively.

A body of knowledge from the study is ‘design model based on the concept of 7s plus 3’ which includes an arrangement of space for physical development, learning enhancement, and intellectual space creation. All of which are designed using the sappāya framework.

รายการไฟล์