บทคัดย่อภาษาไทย

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาความต้องการจำเป็นคุณลักษณะความพอเพียงของนักเรียนโรงเรียนขยายโอกาส 2) เพื่อศึกษาวิธีการพัฒนาคุณลักษณะความพอเพียงตามหลักเบญจธรรมของนักเรียนโรงเรียนขยาย และ 3) เพื่อเสนอแนวทางการพัฒนาคุณลักษณะความพอเพียงตามหลักเบญจธรรมของนักเรียนโรงเรียนขยายโอกาส สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพระนครศรีอยุธยา เขต 1 ดำเนินการศึกษาโดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสานวิธี คือ 1) การวิจัยเชิงปริมาณ ใช้แบบสอบถามกลุ่มตัวอย่างที่เป็นนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-3 จำนวน 201 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยค่าสถิติพื้นฐาน ได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และดัชนีความต้องการจำเป็น (PNI_Modified) และ 2) การวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยการวิเคราะห์เอกสารและการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 5 รูป/คน ด้วยการเลือกเจาะจง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า

1. ความต้องการจำเป็นคุณลักษณะความพอเพียงของนักเรียนโรงเรียนขยายโอกาส สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพระนครศรีอยุธยา เขต 1 พบว่า องค์ประกอบที่มีความต้องการจำเป็นอันดับ 1 คือ ความมีเหตุผล รองลงมาคือ ความมีภูมิคุ้มกันที่ดี ความพอประมาณ ความรู้ และคุณธรรม ตามลำดับ

2. วิธีการพัฒนาการคุณลักษณะความพอเพียงตามหลักเบญจธรรมของนักเรียนโรงเรียนขยายโอกาส สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพระนครศรีอยุธยา เขต 1 ประกอบด้วย 1) ความพอประมาณด้วยการยึดหลักสติสัมปชัญญะคือฝึกตนมิให้ประมาทในการใช้ชีวิตรู้ปัจจุบัน ประมาณตน ปลูกฝังให้รู้จักเลือกใช้จ่ายแต่สิ่งที่จำเป็นในชีวิตประจำวัน 2) ความมีเหตุผลด้วยการใช้หลักสติสัมปชัญญะคือฝึกตนมิให้ประมาท ผ่านการมีสติรอบคอบรู้สึกตัวอยู่ตลอด 3) ความมีภูมิคุ้มกันที่ดีด้วยการใช้หลักสติสัมปชัญญะคือการไม่ประมาทมีความรอบคอบ 4) ความรู้ด้วยการใช้หลักเบญจธรรมเป็นคุณธรรมอันดีงามที่อบรมและตกแต่งจิตใจให้งดงาม 5) คุณธรรมด้วยการใช้หลักเบญจธรรมเพื่อเสริมสร้างในพื้นฐานทั้งด้านจิตใจ การกระทำ และการปฏิบัติและประพฤติตนให้ดี

3.แนวทางการพัฒนาคุณลักษณะความพอเพียงตามหลักเบญจธรรมของนักเรียนโรงเรียนขยายโอกาสสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพระนครศรีอยุธยา เขต 1 ประกอบด้วย 1) ความพอประมาณ โรงเรียนส่งเสริมการจัดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน และส่งเสริมการเรียนรู้ความพอประมาณในการดำเนินชีวิตประจำวัน ตลอดถึงการเลี้ยงชีวิตอย่างสุจริต เพื่อสร้างคุณธรรม จริยธรรม และสร้างจิตสำนึกตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 2) ความมีเหตุผล โรงเรียนพัฒนานักเรียนให้มีการจัดระบบความคิดของตนเอง ด้วยหลักการคิดวิเคราะห์และการเผชิญสถานการณ์ สร้างความเข้าใจในการดำเนินชีวิตการทำงาน 3) ความมีภูมิคุ้มกันที่ดี โรงเรียนส่งเสริมการทำบัญชีรายรับรายจ่ายเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันและให้ฝึกนักเรียนรู้คิดรู้ทำฝึกตนไม่ให้ประมาทมีสติรอบครอบและการวางแผนการใช้ชีวิต4)ความรู้ โรงเรียนส่งเสริมการเรียนรู้และปลูกฝังนักเรียนให้มีความรู้เรื่องคุณลักษณะความพอเพียง ในการดำเนินชีวิตซึ่งสอดคล้องตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 5) คุณธรรม โรงเรียนส่งเสริมการจัดโครงการและกิจกรรมส่งเสริมการปฏิบัติตนที่ดีตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงโดยใช้กิจกรรมการเข้าค่ายคุณธรรมจริยธรรม

บทคัดย่อภาษาอังกฤษ

The objectives of this research are: 1) to study the need of characteristics in sufficiency of students in opputunity expansion schools,  2) to study the methods for development of  characteristics in sufficiency of students in opputunity expansion schools according to the principles of Five Virtues,  and 3) to propose guidelines for development of  characteristics in sufficiency according to the principles of Five Virtues of students in opputunity expansion schools under the Office of  Phra Nakhon Si Ayutthaya Primary Educational Service Area 1. The mixed research methods were used in the study. 1. The quantitative data were collected by questionnaires from 201 students studying Matthayom 1-3 and analyzed by frequency, percentage, mean, standard deviation and PNI_Modified. 2. The qualitative data were collected by in-depth interviews with 5 key-informants obtaianed by purposive selection and then analyzed by content analysis.

The results of the study revealed that:

1. The need of characteristics in sufficiency of students in opputunity expansion schools indicated that reasonableness comes first, followed by self-immunity, moderation, knowledge and virtues respectively.

2. The methods for development of  characteristics in sufficiency of students in opputunity expansion schools according to the principles of Five Virtues consist of: 1) Moderation based on mindfulness and awareness in living a life and daily expenditure, 2) Reasonableness by self-training in carefulness with mindfulness and awareness all the time, 3) Self-immunity based on mindfulness and awareness, 4) Knowledge in mental training with the principles of Five Virtues, and 5) Virtue based on the principles of Five Virtues in strengthening one’s own mind, action, practice and behaving.

              3. The guidelines for development of characteristics in sufficiency according to the principles of Five Virtues of students in opputunity expansion schools under the Office of  Phra Nakhon Si Ayutthaya Primary Educational Service Area 1 consist of: 1) Moderation strengthened by activities in student development, suffieciency learning in daily life, and right livelihood in order to build virtue, ethics and conscious mind in sufficiency ecomony philosophy, 2) Reasonableness developed by organizing the thoughts through analytical thinking, real situations and understanding in work-life, 3) Self-immunity strengthened by training in income and expenses account, carefulness in living a life and life-planning, 4) Knowledge developed and trained in living a life in accordance with the sufficiency economy philosophy, and 5) Virtues developed and promoted by morality and ethic camp activities

รายการไฟล์