บทคัดย่อภาษาไทย

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาแนวคิดทฤษฎีการส่งเสริมความสุขตามแนวพุทธจิตวิทยาของบุคลากรทางการแพทย์แผนไทย 2) เพื่อพัฒนาโปรแกรมการส่งเสริมความสุขตามแนวพุทธจิตวิทยาของบุคลากรทางการแพทย์แผนไทย และ 3) เพื่อการศึกษาผลของโปรแกรมการส่งเสริมความสุขตามแนวพุทธจิตวิทยาของบุคลากรทางการแพทย์แผนไทย   เป็นการวิจัยแบบกึ่งทดลอง โดยการศึกษาเอกสาร  การสัมภาษณ์เก็บข้อมูลจากผู้ให้ข้อมูลสำคัญจำนวน 7 รูปหรือคน เพื่อสร้างโปรแกรมการส่งเสริมความสุขตามแนวพุทธจิตวิทยา และทำการทดลองใช้โปรแกรมกับบุคลากรทางการแพทย์แผนไทย 24 คน แล้วใช้แบบวัดความสุขบุคลากรทางการแพทย์แผนไทย ทั้งก่อนและหลังการทดลอง ใช้สถิติ One-way ANOVA  เปรียบเทียบผลความสุขที่เกิดขึ้นจากการทดลอง

ผลการวิจัยพบว่า

1. หลักการพุทธจิตวิทยา ที่ใช้ส่งเสริมความสุขของบุคลากรทางการแพทย์แผนไทย ประกอบด้วยหลักพุทธธรรมอิทธิบาท ๔ ประการคือ ฉันทะ วิริยะ จิตตะ และวิมังสา นำมา บูรณาร่วมกับหลักทุนทางจิตวิทยาเชิงบวก คือ การรับรู้ศักยภาพของตนเอง การมีความหวัง  มองโลกในแง่ดี และมีความยืดหยุ่น  เป็นแนวทางในการพัฒนาคุณลักษณะที่ดีของบุคลากรทางการแพทย์แผนไทย ๓ ประการ คือ จิตวิญญาณแห่งความเป็นแพทย์แผนไทย มีคุณธรรมจริยธรรม มีจิตที่เปี่ยมเมตตา และเกิดความสุขจาการทำงาน ๕ ประการได้แก่ ความรักศรัทธาในวิชาชีพ การที่ผู้ป่วยมีความสุข สุขจากทำความดีสร้างกุศล  สุขจากสมาธิ และ  สุขจากเกิดปัญญาเข้าใจความจริง

2. โปรแกรมการส่งเสริมความสุขตามแนวพุทธจิตวิทยาของบุคลากรทางการแพทย์แผนไทย  เป็นกระบวนการให้คำปรึกษา 4 ขั้นตอนหลัก คือ ขั้นเริ่มต้น ขั้นดำเนินการ กิจกรรม ขั้นวิเคราะห์ ขั้นสรุป  ประกอบกับการใช้ 10 กิจกรรมสนับสนุน ได้แก่ 1) การสร้างสัมพันธภาพ 2) ฉันเป็น 3) ก้าวไปสู่เป้าหมาย 4) คนสำราญ งาน สำเร็จ 5) การรับรู้ความสามารถแห่งตน 6) ความสุขสร้างได้ 7) ศิลปะเพื่อการภาวนา 8) วาทธรรม (หนทางสู่ความสำเร็จ) 9) ค้นคน ค้นตน 10) หัวใจกรุณา

3. ผลการทดลองใช้โปรแกรมการส่งเสริมความสุขตามแนวพุทธจิตวิทยา กับบุคลากรทางการแพทย์แผนไทย 24 คน พบว่า วิธีการทดลองกับระยะเวลา มีปฏิสัมพันธ์กันอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ 0.05 และส่งผลร่วมกันต่อคะแนนความสุขของบุคลากรทางการแพทย์แผนไทย คะแนนเฉลี่ยระดับความสุขระหว่างการทดลอง หลังการทดลอง และระยะติดตามผล สูงกว่าก่อนการทดลอง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ

องค์ความรู้ที่ได้รับ คือ Bodhisattva's Heart Model หมายถึง บุคลากรทางการแพทย์แผนไทยมีคุณลักษณะจิตวิญญาณแห่งความเป็นแพทย์แผนไทยที่ดี 3 ประการ ได้แก่ มีหัวใจแห่งความกรุณา มีความเข้าใจทุกข์ และมีความเสียสละสูงสุด ดำเนินชีวิตเส้นทางโพธิสัตว์ มีหัวใจแห่งพุทธะ เกิดปัญญา เกิดความสุข (โลกียสุข)

บทคัดย่อภาษาอังกฤษ

              The study aimed  1) to study the concept of happiness promotion theory based on Buddhist Psychology of Thai traditional medical personnel;  2) to develop a program to promote happiness based on Buddhist Psychology of Thai traditional medical personnel; and  3) to study an effect of the happiness promotion program Buddhist Psychology of Thai traditional medical personnel. The study was a quasi-experimental research in nature, studying documents, using an interview to collect data from 7 key informants to create a program to promote happiness based on Buddhist Psychology, and piloting the program with 24 Thai traditional medical personnel and also the Thai Traditional Medical Personnel Happiness Scale was employed both before and after the experiment. One-way ANOVA statistics was used to compare the happiness results from the experiment.

              Results of the study were as follows:

              1. The Buddhist Psychology principles for promoting the happiness of Thai traditional medical personnel consisted of the Buddhadharma of Iddhipada 4 including aspiration, effort, thoughtfulness, and investigation integrated with the Positive Psychological Capital including self-awareness, hope, optimism and flexibility as a guideline for developing 3 types of good features of Thai traditional medical personnel including having the spirit of being a Thai traditional medicine person, having morals and ethics, having a mind full of compassion, and being happy in 5 types of working including happiness from love and faith in one's profession, being the happy patient, happiness in doing good deeds, happiness from meditation, and happiness from wisdom and understanding the truth.

              2. The program to promote happiness based on Buddhist Psychology of Thai traditional medical personnel comprised the 4 main steps including initial, activity, analysis, and conclusion steps consisting of 10 supporting activities including 1) relationship building, 2) I am, 3) Move towards the goal, 4) Happy people, successful work, 5) self-efficacy, 6) Happiness can be created, 7) Art for prayer, 8) Dhamma speech, 9) Search people, search yourself, and 10) Heart of kindness.

              3. An effect of the happiness promotion program Buddhist Psychology of 24 Thai traditional medical personnel revealed that the experimental method and duration possessed a significant interaction at the 0.05 level and had a joint effect on the happiness scores of Thai traditional medical personnel with mean happiness level scores during the experiment, after the experiment, and the follow-up period as higher than before the experiment with statistical significance.

               The form of knowledge received is Bodhisattva's Heart model, indicating that Thai traditional medical personnel have three spiritual features of being a good traditional Thai medicine practitioner consisting of having a heart of compassion, having an understanding of suffering, and having the greatest sacrifice living the path of Bodhisattva with the heart of Buddha, gaining wisdom, becoming happy (lokiyasukkha).

รายการไฟล์