บทคัดย่อภาษาไทย

วิทยานิพนธ์เรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์ศึกษา คือ (1) เพื่อศึกษาพระโสดาบันในคัมภีร์พระพุทธศาสนา (2) เพื่อศึกษาการปฏิบัติเพื่อความเป็นโสดาบันในคัมภีร์พระพุทธศาสนา และ (3) เพื่อเสนอแนวทางการบรรลุธรรมเพื่อความเป็นโสดาบันในสังคมไทย ศึกษาข้อมูลปฐมภูมิจากพรไตรปิฎก ทุติยภูมิจากเอกสาร ตำรา รายงานวิจัย วารสาร รวมถึงสื่อออนไลน์ เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนา

ผลการวิจัยพบว่า

คำว่า พระโสดาบัน หรือโสตาปันนะ เป็นพระอริยบุคคลชั้นแรกแห่งพระอริยบุคคล 4 คู่ นับเรียงได้ 8 จำพวก ตามชื่อนี้ หมายถึงผู้เข้าถึงกระแสธรรม ได้ธรรมจักษุ เป็นผู้ปฏิบัติถูกต้องตามอริยมรรคอย่างแท้จริงแล้ว เป็นผู้ทำได้บริบูรณ์ในศีล ทำได้พอประมาณในสมาธิ และทำได้พอประมาณในปัญญา ละสังโยชน์ 3 ประการคือ สักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉา และสีลัพพตปรามาส ได้อย่างเด็ดขาด เป็นผู้ไม่มีทางตกต่ำ ดำรงอยู่ในโลกุตตรภูมิ เป็นผู้เที่ยงต่อการสิ้นกิเลส มุ่งตรงสู่ความสงบสูงสุดและเพื่อดับทุกข์ได้อย่างสิ้นเชิง พระอัญญาโกณฑัญญะ เป็นพระโสดาปันองค์แรกบรรลุธรรมจากการฟังธัมมจักกัปปวัตตนสูตร ได้ธรรมจักษะ ในคำว่า ยังกิญจิ สมุทยธัมมัง สัพพันตัง นิโรธธัมมัญติ /สิ่งใดสิ่งหนึ่งมีการเกิดขึ้นเป็นธรรม สิ่งนั้นทั้งปวงย่อมดับไปเป็นธรรมดา

การบรรลุธรรม คือการได้เข้าถึงธรรม การทำให้แจ้งซึ่งธรรม เกิดปัญญาเห็นแจ้งในโลกุตตรธรรม 9 และอริยสัจ 4 ขั้นสูงสุด คือ การบรรลุวิชชา และวิมุตตินั่นเอง โพธิปักขิยธรรมเป็นหลักปฏิบัติเพื่อการบรรลุธรรม และธรรมที่ส่งเสริมในการปฏิบัติเพื่อการบรรลุโสดาบันคือ หลักสังโยชน์ หลักอริยสัจ ๔ และหลักอายตนะ ๑๒

การประยุกต์ใช้ธรรมของพระโสดาบันสำหรับสังคมไทยในธรรม ดังนี้ (1) ศรัทธา ความเลื่อมใสเชื่อมั่นในศรัทธาต่อพระพุทธเจ้า เป็นความเชื่อที่มีพื้นฐานมาจากปัญญา เพราะมีความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับพระรัตนตรัย (2) ศีล  การควบคุมพฤติกรรมทางกาย วาจา บริหารกาย เพื่อนำไปสู่สมาธิ เป็นหลักสำคัญปฏิบัติในชีวิตประจำวัน ศีลจะช่วยป้องกันความเสื่อมสร้างความเจริญให้เราได้ (3) สุตะ การศึกษาธรรม ทำให้เข้าใจ ช่วยพัฒนาจิตใจให้เหมาะสมและแข็งแกร่ง สามารถปฏิบัติตามหลักธรรมะได้อย่างถูกต้องและมีประสิทธิภาพ (4) จาคะ การเสียสละความสุขของตนเพื่อช่วยคนอื่น เช่น การให้เวลา การให้ความรู้ หรือการช่วยเหลืออื่น ความพร้อมที่จะแบ่งสิ่งที่มีอยู่กับผู้อื่นอย่างเสมอภาค โดยไม่หวังรับผลตอบแทนจากผู้รับ (5) ปัญญา ความรู้ ความเข้าใจถึงความจริงตามหลักปฏิจจสมุปบาท สรรพสิ่งตกอยู่ในกฎไตรลักษณ์ เข้าใจ มองเห็น และสามารถปรับตัวได้ในรูปแบบต่าง ๆ ตามสถานการณ์ (๖) ทิฏฐิสามัญญตา มีความเสมอภาคตามธรรม เมื่อทำผิดวินัย พร้อมอธิบายและยอมรับความผิด ปฏิบัติตามหลักธรรม การเรียนรู้และการตั้งใจที่จะพัฒนาศักยภาพภายในตนเอง เพื่อให้มีความสุขและความสงบในใจอย่างแท้จริง ความสุขที่เกิดขึ้นมักเกิดจากภายในตัวเราเอง มีโมเดลแห่งความรู้ว่า “ศรัทธานำศีลปฏิบัติละเว้น ศึกษาเสียสละสู่ปัญญาหลุดพ้น”

บทคัดย่อภาษาอังกฤษ

The entitled thesis is consisted of following objectives;- (1) to study of Sotãpanna in Buddhist scriptures, (2) to study of the practice of singleness in the Buddhist scriptures and (3) to analyze the patterns of practicing for being Sotãpanna   in Thai society. It is studied the primary source from Tipiṭaka and the secondary source from a text, journal, research report including medias. This is documentary research. Its analysis of data is descriptive.

The results of the research are as follows:-

The word of Sotãpanna or Sotapan is the first noble man in the 4 pairs of 8 kinds. In a the name of him, that means the Stream-Enterer, namely;- the Stream of Dhamma is one who has truly practiced according to the Ariyamagga. He is a person who is perfect in the precepts, do moderately in meditation and do moderately in wisdom. He eliminates the three Saṁyojana, i.e. -Sakkãyadiṭṭhi, Vicikicchã and Sĩlabbataparamãsa absolutely. He has no way of being low in the Lokuttaradhamma. He is noble to the end of passion aiming for the highest peace, and quenching suffering completely. Aññãkoṇḍañña is the first one of Sotapanna attaining Dhamma from listening of Dhammajakkappavattanasutta. He gets Dhammaa vision in the words of ‘any one arises, That thing will go away.

The attainment of Dhamma leads to Dhamma by really sight in the Lokuttaradhamma -9 and the Ariyasacca-4, he gets the highest level and attain Vijjã and Vimutti. Bodhipakkhiyadhamma is rule for attainment of Dhamma. Dhamma for promotion of attainment of Sotãpanna is Saṁyojana, Ariyasacca-4 and the Ãyatana-12.

The application of the Dhamma - Sotãpanna in Thai society in varieties of Dhamma, i.e. (1) Saddhã, the faith or confidence in the Buddha. It is a belief based on wisdom. Because there is correct understanding about the Triple Gem. (2) Sĩla, to control physical, verbal action, bodily administration leading to concentration. It is practiced in daily. Sila will protect deterioration and create well-being, (3) Suta, the study of Dhamma makes us understand reality of the world leading properly mental development and to be able to Dhamma-practice correctly and efficiently, (4) Cãga, sacrifice of happiniess in oneself for others such as giving time, giving knowledge to share what one has with others equally without expecting to receive anything in return from the recipient. (5) Paññã, knowledge, realization of the truth within the framework of following the principles of Paticcasamuppãda. All thing lead to Three Characteristics and to adapt various forms according to the situation and (6) Diṭṭhisãmanyatã, having the view of common sense, conduct according to the principles of precepts. Have opinions and cooperate with the group in various activities and when violating discipline. To be ready to explain and accept mistakes. The learning and intending for development one's inner potential to get happiness and peace of mind, to get happiness often comes from within ourselves. Its model of knowledge factor is “Leading Fait, Treatment of Sĩla, Study with Sacrifice towards Freedom”

รายการไฟล์