บทคัดย่อภาษาไทย

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาบริบทการไกล่เกลี่ยคดีพิพาท สภาพปัญหา สาเหตุ การไกล่เกลี่ยข้อพิพาทเกี่ยวกับคดีครอบครัวของศาลเยาวชนและครอบครัวจังหวัดสมุทรสงคราม 2) เพื่อศึกษาการพัฒนากระบวนการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทเกี่ยวกับ ครอบครัวของศาลเยาวชนและครอบครัวจังหวัดสมุทรสงครามตามหลักพุทธสันติวิธี และ 3) นำเสนอกระบวนการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทเกี่ยวกับครอบครัวตามหลักพุทธสันติวิธีของศาลเยาวชนและครอบครัวจังหวัดสมุทรสงคราม
โดยใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพ จากการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 8 รูป/คน และ
การสนทนากลุ่มเฉพาะกับผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 10 รูป/คน แล้วสรุปข้อมูลโดยการวิเคราะห์ด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

             ผลการวิจัย พบว่า

             1. บริบทการไกล่เกลี่ยคดีพิพาท สภาพปัญหา สาเหตุ การไกล่เกลี่ยข้อพิพาทเกี่ยวกับคดีครอบครัวของศาลเยาวชนและครอบครัวจังหวัดสมุทรสงคราม พบว่า ปัญหาของการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท มีดังนี้ 1) ปัญหาเกี่ยวกับคุณสมบัติของผู้ประนีประนอมคดีครอบครัว 2) ปัญหาที่คู่ความไม่กล้าเปิดเผยข้อมูลบางอย่างที่เป็นประโยชน์ต่อการไกล่เกลี่ย 3) ปัญหาเกี่ยวกับทนายความ 4) ไม่มีข้อมูลให้ผู้สมัครเพื่อรับการสรรหาในกระบวนการไกล่เกลี่ย และ 5) การประชาสัมพันธ์เป็นปัจจัยสำคัญที่ศาลชั้นต้นที่เป็นต้นทางของคดีต้องมีการประชาสัมพันธ์ทั้งภายในและภายนอกศาลให้ประชาชนหรือคู่ความได้ทราบถึงผลดีของการไกล่เกลี่ย โดยปัญหาการประชาสัมพันธ์ไม่ดีอาจทำให้เกิดปัญหาในกระบวนการไกล่เกลี่ยได้

             2. การพัฒนากระบวนการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทเกี่ยวกับครอบครัวของศาลเยาวชนและครอบครัวจังหวัดสมุทรสงครามตามหลักพุทธสันติวิธี คือการนำหลักธรรมที่ชื่อว่า สาราณียธรรม 6 ประกอบด้วย 1) เมตตากายกรรม 2) เมตตาวจีกรรม 3) เมตตามโนกรรม 4) สาธารณโภคี 5) สีลสามัญญตา 6) ทิฏฐิสามัญญตา มาประยุกต์ในการแก้ไขปัญหาเพื่อนำไปสู่การระงับข้อพิพาท โดยจักต้องปฏิบัติหน้าที่ด้วยความซื่อสัตย์ สุจริต เป็นกลาง ปราศจากอคติ ประพฤติตนถูกต้องตามกฎหมายและทำนองคลองธรรม อยู่ในกรอบศีลธรรมและจริยธรรม มีความรู้และความเข้าใจในปรัชญาการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทอย่างถ่องแท้และมีความพร้อมที่จะเสียสละเพื่อส่วนรวมเป็นสำคัญทั้งจักต้องแสดงให้เป็นที่ประจักษ์แก่สาธารณชนด้วยว่าตนปฏิบัติเช่นนี้อย่างเคร่งครัดครบถ้วน ดำเนินการด้วยความเป็นกลาง

             3. กระบวนการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทเกี่ยวกับครอบครัวตามหลักพุทธสันติวิธีของศาลเยาวชนและครอบครัวจังหวัดสมุทรสงครามตามหลักสาราณียธรรม 6 ประกอบด้วย 4 ขั้นตอน ดังนี้

             ขั้นตอนที่ 1 เตรียมความพร้อมให้เรียบร้อยตามหลักสาราณียธรรม ดังนี้ 1. เตรียมความพร้อมทั้งกายและใจ 2. เตรียมความพร้อมด้านความรู้และปฏิบัติ 3. เตรียมความพร้อมด้านการสื่อสาร

             ขั้นตอนที่ 2 การเปิดเผยปัญหาและความคิดเห็นตามหลักสาราณียธรรม ประกอบด้วย
4 ขั้นตอน คือ 1. เริ่มต้นกระบวนการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทที่ศูนย์ไกล่เกลี่ยและประนอมข้อพิพาทประจำศาลเยาวชนและครอบครัวจังหวัดสมุทรสงคราม 2. ผู้ใช้บริการสามารถยื่นคำร้องได้ผ่านแบบตอบรับเข้าร่วมการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทก่อนฟ้องตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา 3. ใช้หลักการบูรณาการ เพื่อให้ผู้ที่มีความขัดแย้งแต่ละฝ่ายสื่อสารและเปิดเผยปัญหาและความคิดเห็นของตนเอง และ
4. การเปิดเผยปัญหาและความคิดเห็นจะช่วยให้ทุกฝ่ายสามารถพูดคุยกันได้อย่าง

             ขั้นตอนที่ 3 เสนอแนวทางแก้ไขปัญหาตามหลักสาราณียธรรม ดังนี้ 1. ต้องเป็นความจริง 2. ต้องไม่ทำให้ผู้อื่นเสียหาย 3. ต้องไม่ทำให้ผู้อื่นเสียชื่อเสียง 4. ต้องไม่ทำให้ผู้อื่นเกิดความไม่สุข
5. ต้องไม่ทำให้ผู้อื่นเกิดความโกรธ 6. ต้องไม่ทำให้ผู้อื่นเกิดความขัดแย้ง 7. ต้องไม่ทำให้ผู้อื่นเกิดความสับสน 8. ต้องไม่ทำให้ผู้อื่นเกิดความลำบากใจ 9. ต้องไม่ทำให้ผู้อื่นเกิดความโกรธและขัดแย้งกัน 10. ต้องไม่ทำให้ผู้อื่นเกิดการแย่งชิง

      ขั้นตอนที่ 4 เชื่อมโยงแผนการแก้ไขปัญหาให้เป็นไปอย่างรอบคอบตามหลักสาราณียธรรม จะต้องปฏิบัติ ดังนี้ 1. วิเคราะห์สาเหตุของปัญหา 2. วิเคราะห์สถานการณ์จากมุมมองที่เกี่ยวข้องกับหลักสาราณียธรรม 3. พัฒนาแผนการแก้ไขปัญหาที่ใช้หลักสาราณียธรรมเป็นพื้นฐาน 4. ดำเนินการตามแผนการที่ถูกพัฒนาโดยใช้หลักสาราณียธรรมเป็นแนวทาง 5. ประเมินผลการดำเนินงานและปรับปรุงแผนการต่อไปตามความจำเป็น โดยให้คำนึงถึงหลักสาราณียธรรมในทุกขั้นตอนของกระบวนการแก้ไข แล้วพบว่า การไกล่เกลี่ยข้อพิพาทเกี่ยวกับครอบครัวของศาลเยาวชนและครอบครัวจังหวัดสมุทรสงคราม สามารถยุติลงได้อย่างสันติวิธี

บทคัดย่อภาษาอังกฤษ

The study consisted of the following objectives: 1) to investigate context of dispute mediation, problems and causes for family dispute mediation of Samut Songkhram Juvenile and Family Court; 2) to explore the development of family dispute mediation process of Samut Songkhram Juvenile and Family Court by Buddhist peaceful means; and 3) to present family dispute mediation process of Samut Songkhram Juvenile and Family Court by Buddhist peaceful means. The study employed a qualitative research method with data being collected via in-depth interviews with 8 persons and focus group discussions with 10 experts. The obtained data were analyzed by content analysis.

From the study, the following results are found:

1) Problems of family dispute mediation by Samut Songkhram Juvenile and Family Court include the following: (1) Qualities of mediators for family case; (2) Parties lack courage in disclosing information that might be useful for mediation; (3) Problems with lawyers; (4) No information is provided to candidates for recruitment in the mediation process; and (5) Public relations, as a key aspect that the trial court as the origin of the case, must be done both within and outside the court for people or parties to know about the benefits of mediation, while bad public relations may cause problems during the mediation process.

2) The development of family dispute mediation process of Samut Songkhram Juvenile and Family Court by Buddhist peaceful means refers to an application of Sārānīyadhamma
(6 states of conciliation), which includes the following: (1) Mettākāyakamma (to be amiable in deed, openly and in private), (2) Mettāvacīkamma (to be amiable in word, openly and in private),
(3) Mettāmanokamma (to be amiable in thought, openly and in private), (4) Sādhāraṇabhogitā
(to share any lawful gains with virtuous fellows), (5) Sīlasāmaññatā (to keep without blemish the rules of conduct along with one’s fellows, openly and in private), and (6) Diṭṭhisāmaññatā (to be endowed with right views along with one’s fellows, openly and in private). This application will solve problems and leads to dispute resolution. The mediators' duties must be performed with honesty, imperiality without prejudice, right self-conduct based on laws and morals, accurate knowledge and insight in dispute mediation philosophy, readiness to sacrifice for the public, and all of this must be conveyed clearly to the public.

3) Process of family dispute mediation by Samut Songkhram Juvenile and Family Court based on Sārānīyadhamma consists of 6 stages as follows:

The 1^st stage involves preparation based on Sārānīyadhamma, which includes the following: (1) Physical and mental preparation, (2) Preparation in terms of knowledge and practice, and (3) Preparation in terms of communication.

The 2^nd stage involves disclosing of problems and opinions based on Sārānīyadhamma, which comprises the following 4 steps: (1) Beginning dispute mediation at the mediation center and Samut Songkhram Juvenile and Family Court, (2) Before suing, service customers can submit a request for dispute mediation using the acceptance form,
(3) Using an integrative approach to allow each disputant to communicate and share their problems and viewpoints, and (4) Disclosing problems and points of view allows all parties to communicate peacefully.

The 3^rd stage involves proposing problem-solving approaches based on Sārānīyadhamma, which includes the following: (1) it must be the truth, (2) it must not injure others, (3) it must not harm the reputation of others, (4) it must not make others unhappy, (5) must not make others angry, (6) it must not produce conflict among others,
(7) it must not confuse others, (8) it must not make others uncomfortable, (9) it must not lead others to become upset, and (10) it must not make others to compete with one another.

The 4^th stage involves carefully linking problem-solving plans based on Sārānīyadhamma, which includes the following: (1) analyzing the causes of problems, (2) analyzing situations from Sārānīyadhamma-based perspectives, (3) developing problem-solving plans based on Sārānīyadhamma, (4) assessing the operation outcomes and improving them further as needed based on Sārānīyadhamma in every phase of the process. As a result, the mediation of family dispute by Samut Songkhram Juvenile and Family Court can be settled peacefully. 

รายการไฟล์