บทคัดย่อภาษาไทย

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาหลักการพัฒนาชีวิตตามแนวทางพระพุทธศาสนา 2) เพื่อศึกษาสภาพปัญหาของผู้สูงอายุในโรงเรียนผู้สูงอายุเทศบาลตำบลท่าม่วง อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด 3) เพื่อเสนอแนวทางการประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมในการพัฒนาชีวิตของผู้สูงอายุในโรงเรียนผู้สูงอายุ เทศบาลตำบลท่าม่วง อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้วิจัยได้ศึกษาเอกสาร และข้อมูลภาคสนาม พร้อมทั้งนำเสนอผลการศึกษาเชิงพรรณนาวิเคราะห์

ผลการวิจัยพบว่า หลักการพัฒนาชีวิตตามแนวพระพุทธศาสนา คือ การนำหลักธรรมทางพระพุทธศาสนามาใช้ในการพัฒนาชีวิตให้เจริญยิ่งขึ้นโดยการพัฒนาทั้งด้านกาย ด้านสังคม ด้านอารมณ์ และด้านปัญญา ให้เปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้น สภาพปัญหาของผู้สูงอายุในโรงเรียนผู้สูงอายุเทศบาลตำบลท่าม่วง อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด แบ่งออกได้เป็น 4 ด้าน คือ 1) ด้านกายภาพ ได้แก่ ปัญหาด้านการเจ็บป่วยผู้สูงอายุ ปัญหาด้านร่างกายจะเกิดจากอาการของสังขารที่เปลี่ยนแปลงไปตามธรรมชาติ 2) ด้านสังคมและสิ่งแวดล้อม ได้แก่ ปัญหาสังคมระดับครอบครัว และปัญหาระดับชุมชน 3) ด้านอารมณ์และจิตใจ ได้แก่ ปัญหาด้านความเหงาโดดเดี่ยว ด้านอารมณ์แปรปรวนและด้านความกลัว 4) ด้านปัญญา ได้แก่ ปัญหาด้านการหลงลืม ปัญหาด้านการเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ แล้วเข้าใจยาก

      แนวทางการประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมในการพัฒนาชีวิตผู้สูงอายุในโรงเรียนผู้สูงอายุเทศบาลตำบลท่าม่วง อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด พบว่า การใช้หลักภาวนา 4 มาเป็นแนวทางประยุกต์ใช้ในการแก้ปัญหาของผู้สูงอายุนั้น ได้แก่ การใช้หลักกายภาวนามาแก้ปัญหาด้านกายภาพ โดยการให้ความรู้แก่ผู้สูงอายุในด้านโภชนาหารในเรื่องอาหารที่ผิดต่อโรคและอาหารที่มีประโยชน์ต่อผู้สูงอายุ ตลอดทั้งเรื่องสมุนไพรและการใช้สมุนไพรพื้นบ้านที่ช่วยรักษาโรคหรือการนวดเพื่อสุขภาพ เพื่อให้ผู้สูงอายุนั้นสามารถที่จะนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้ การจัดกิจกรรมให้ผู้สูงอายุนั้นได้ทำเพื่อเป็นการออกกำลังกาย การใช้หลักศีลภาวนาในการแก้ปัญหาด้านสังคมและสิ่งแวดล้อม ได้แก่ การให้ความสำคัญกับผู้สูงอายุบ้างโดยให้ผู้สูงอายุมีส่วนร่วมในกิจกรรมทางสังคม เช่น ในงานบุญประเพณีต่างๆ และการส่งเสริมให้ผู้สูงอายุควรจะปล่อยวางแล้วหันมาเข้าวัดรักษาศีลอุโบสถ ซึ่งจะเป็นการแก้ปัญหาที่จิตใจไม่ให้คิดไปในทางที่เป็นอกุศล การใช้หลักจิตภาวนามาแก้ปัญหาด้านอารมณ์และจิตใจ ได้แก่ การหากิจกรรมให้ผู้สูงอายุได้ทำร่วมกัน ซึ่งจะทำให้ผู้สูงอายุนั้นได้พบปะพูดคุยกันและไม่ได้อยู่เฉย การพาผู้สูงอายุนั้นไปศึกษานอกสถานที่ต่างๆ เพื่อให้เกิดความจรรโลงใจต่อผู้สูงอายุเอง และการหันมาเข้าวัด ทำบุญ ให้ทาน รักษาศีลในวันอุโบสถศีล และปฏิบัติธรรมเพื่อหาเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจ การใช้หลักปัญญาภาวนามาแก้ปัญหาผู้สูงอายุได้แก่ การให้ผู้สูงอายุได้เรียนรู้สิ่งใหม่ที่สามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้ การถ่ายทอดภูมิปัญญา และการปฏิบัติธรรมเพื่อเพิ่มสติปัญญาไม่ให้เกิดอาการหลงลืม รวมทั้งการส่งเสริมปัญญาแบบสัมมาทิฏฐิ เพื่อให้ผู้สูงอายุได้เข้าใจชีวิตตามสภาพความเป็นจริง โดยการประยุกต์หลักภาวนา 4 มาใช้ให้เหมาะสมกับการพัฒนาชีวิตผู้สูงอายุในโรงเรียนผู้สูงอายุเทศบาลตำบลท่าม่วง ซึ่งจะทำให้ผู้สูงอายุมีความสุขมีวิถีชีวิตที่ดีทางด้านร่างกาย สังคม จิตใจ และปัญญา

บทคัดย่อภาษาอังกฤษ

The purposes of this study were 1) to study the principles of life development according to Buddhist approaches, 2) to study the problems of the elderly in the schools for seniors of Thamuang Sub-District Municipality, Selaphum District, Roi-Et Province and 3) to recommend the guidances for application of Buddhist principles in development of life of the elderly in the schools for seniors of Thamuang Sub-District Municipality, Selaphum District, Roi-Et Province. This study is a qualitative research.  The data of this research were collected from document analysis and field study, and also presented in descriptive analysis.

The study revealed that life development principles as Buddhist approaches was to use Buddhist principles to  develop into a prosperous life by mean of physical, social, psychological as well as cognitive development to change for the better.  The problems of the elderly in the schools for seniors are divided into 4 aspects: 1) Physical condition such as illness, decline in physical function; 2) Social and Environmental issues for example social problems in family and in community; 3) Metal and Emotional health: stress, depression, mood swings and fear of mortal danger; 4) Cognitive problem such as loss of memory,  lack of abilities to learn new knowledge and to adapt or deal with new situation.

This study of the guidelines for application of the Buddhist principles in delopment of Life of the elderly  in schools for seniors of Thamuang Sub-District Municipality, Selaphum District, Roi-Et Province is found that  1) the application of Bhavana 4 principle for elderly life development is to solve physical problem by providing nutritional knowledge for unhealthy food  being the cause of diseases and food being beneficial to the elderly including knowledge of herbs and the usage of folk herbal remedies or massage therapy so that the elderly can apply all of them in every day life.  Besides, activities for the elderly are organized to exercise. 2) The application of Sila and Bhavana principles in Social and Environmental development is that the elderly can participate in social activities such as traditional ceremonies, encouraging the elderly to let themselves on, and go to the temple for practicing the five and eight precepts. 3) The application of Citta Bhavana principles in Emotional Development is to provide the activities for the elderly to enjoy each other's company, to have meeting and conversation with each other, and to organize the field trip for the elderly to feel highly enjoyable: religious activities such as to go the temple, to make merit, to donate some money to charity, to practice precepts and dharma in emotional improvement and also to train mind for compassion and charity. 4) The application of Panya Bhavana principles in developing the elderly is to encourage the elderly to learn something new that can apply in everyday life, to transfer local wisdom from one generation to another, and to practice dharma in order to enhance wisdom and prevent amnesia or memory loss problem.  Besides, promoting Wisdom (Panya) grows in the form of right view (Sammaditthi) so that the elderly can understand the truth of their lives as they are.  In addition, the application of Bhavana 4 principle is conducted properly to develop the life of the elderly in the schools for the eldery of Thamuang Sub-District Municipality. The eldery, therefore, feel happy and enjoy the better quality of their lives regarding to physical and mental functioning, society as well as wisdom.  Moreover, appling Bhavana 4 principles in the life development, activities and projects shall be designed and arranged to suit the elderly’s age

รายการไฟล์