บทคัดย่อภาษาไทย

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาแนวคิดความฉลาดในการเผชิญและฟันฝ่าอุปสรรคตามแนวพุทธจิตวิทยา 2) เพื่อสร้างรูปแบบการพัฒนาความฉลาดในการเผชิญและฟันฝ่าอุปสรรคตามแนวพุทธจิตวิทยาของนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนชุมชนวัดไทรม้า จังหวัดนนทบุรี 3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบโปรแกรมการพัฒนาความฉลาดในการเผชิญและฟันฝ่าอุปสรรคตามแนวพุทธจิตวิทยาของนักเรียนมัธยม ศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนชุมชนวัดไทรม้า จังหวัดนนทบุรี การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบกึ่งทดลอง โดยใช้แบบประเมินความฉลาดในการเผชิญและฟันฝ่าอุปสรรคตามแนวพุทธจิตวิทยา เก็บข้อมูลจากนักเรียนจำนวน 60 คน แบ่งเป็นกลุ่มควบคุม 30 คน และกลุ่มทดลอง 30  คน การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติ ประกอบด้วย ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัยพบว่า

1. แนวคิดความฉลาดในการเผชิญและฟันฝ่าอุปสรรคตามแนวพุทธจิตวิทยา มีองค์ประกอบ 4 ด้าน คือ 1) การรักษาศีล 5 2) การมีวินัยในตนเอง 3) การมีสติ ใช้ปัญญาในการแก้ปัญหา 4) การรักษากาย วาจา ใจ ดำเนินชีวิตด้วยความอดทน

2. รูปแบบการพัฒนาความฉลาดในการเผชิญและฟันฝ่าอุปสรรคตามแนวพุทธจิตวิทยาของนัก เรียนมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนชุมชนวัดไทรม้า จังหวัดนนทบุรี เป็นการประยุกต์หลักสัมมัปปธาน 4  ของพระ พุทธศาสนา กับความสามารถในการเผชิญอุปสรรค (Adversity Quotient: AQ) ทฤษฎีจิตวิทยาตะวันตกในการแก้และฝ่าฝันอุปสรรค โดยใช้ศีล 5 เป็นหลักธรรมพื้นฐานเสริมให้นักเรียนดำเนินชีวิตอย่างมีสติ มีระเบียบวินัย และทำให้เกิดความอดทน ไม่ท้อแท้ต่ออุปสรรค หรือปัญหาต่างๆ ในชีวิต  

3. ผลทดลองใช้รูปแบบโปรแกรมการพัฒนาความฉลาดในการเผชิญและฟันฝ่าอุปสรรคตามแนวพุทธจิตวิทยาของนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 3 พบว่า ไม่พบผลความแตกต่างของกลุ่มควบคุมทั้งก่อนและหลังการทดลอง แต่พบผลความแตกต่างของกลุ่มทดลอง หลังการเข้าร่วมโปรแกรมการพัฒนาความฉลาดในการเผชิญและฟันฝ่าอุปสรรคตามแนวพุทธจิตวิทยาของนักเรียนมัธยมปีที่ 3 โรงเรียนชุมชนวัดไทรม้า จังหวัดนนทบุรี เมื่อพิจารณาเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยโดยภาพรวม พบว่าผู้เข้าร่วมโปรแกรมในระยะก่อนและหลังเข้าร่วมโปรแกรม มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ .01 ทั้งทางด้านการรักษาศีล 5 การสร้างวินัยในตนเอง การมีสติใช้ปัญญาในการแก้ปัญหา และการรักษากาย วาจา ใจ ดำเนินชีวิตด้วยความอดทน

บทคัดย่อภาษาอังกฤษ

The study aimed 1) to study concepts of human intelligence in facing and overcoming life obstacles based on Buddhist psychology; 2) to construct a pattern of  the intelligence development in facing and overcoming life obstacles based on Buddhist psychology by Standard IX students of Wat Sai Ma school of Nonthaburi; and 3) to test the intelligence development program in facing and overcoming life obstacles based on Buddhist psychology by Standard IX students of Wat Sai Ma school of Nonthaburi. The study was a quasi-experimental research in nature, using an evaluation form of intelligence in facing and overcoming life obstacles based on Buddhist psychology with 60 students divided into 30 students of a controlled group and 30 of an experimental group. The collected data were analyzed by using statistics including Percentage, Mean and Standard Deviation.

Results of the study were as follows.

1. Concepts of human intelligence in facing and overcoming life obstacles based on Buddhist psychology comprised 4 items: 1) keeping 5 percepts, 2) self-discipline enhancement, 3) being mindful in using intelligence for solving problems, and 4) earning living with the patience to control bodily, verbal and mental deeds.

2. A pattern of  the intelligence development in facing and overcoming life obstacles based on Buddhist psychology by Standard IX students of Wat Sai Ma school of Nonthaburi was the integrating of 4 Buddhist right exertions (Samphanthaphan 4) with the ability for facing difficulties and all kinds of life obstacles (Adversity Quotient: AQ) as one of western psychological theories along with applying 5 precepts as the basic principles strengthening the mindfulness, discipline, patience of students in facing difficulties and overcoming all kinds of life obstacles for effectively earning living.

3. The results of the testing of the study revealed that there was no difference of the controlled group both before and after the experiment but there was the difference of the experimental group after attending the intelligence development program in facing and overcoming life obstacles based on Buddhist psychology by Standard IX students of Wat Sai Ma school of Nonthaburi. When comparing the mean in general, it found that students who joined the said program before and after were significantly different at 0.05 level in the aspects of keeping 5 percepts, self-discipline, being mindful in solving problems, and being patient to control bodily, verbal and mental deeds in earning living.

รายการไฟล์